Page 122 - Nobel_10.02.25_Neat

ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР

қилишга ҳаракат қилган инсонларим бор эди. Ўхшашни истаган ва
жуда қадрлайдиган одамларим бор эди. Уларнинг баъзилари мен
билган инсонлар, баъзилари эса асарларини ўқиб, шундай ёзишни
хоҳлаган одамлар эди. Аммо мен энг яхши билган ва энг кўп
ўхшашни хоҳлаган, мен сингари бўйинбоғ тақадиган ва бутун умр
тақлид қилган одам 1984 йилда Нобель мукофотига сазовор бўлган
Ричард Стоун эди. Мен уни жуда яхши билардим ва фаолиятимнинг
бошида, ҳали тадқиқотчи ёрдамчиси бўлган пайтимда, у менда
ўзига ўхшаш ниманидир кўрди ва шунинг учун доим «Сиз ва мен
ҳаракатнинг бир томонидамиз» дерди. Мен бу гапнинг маъносини
тўлиқ тушунмасдим, лекин менга жуда ёқарди. Буни эшитиш
ажойиб эди. Мен ҳар доим унга ўхшашни хоҳлаганман ва баъзи
жиҳатлардан бунга эришдим. У менинг бу мукофотни олишимни
кўрганида жуда хурсанд бўларди.
Мухбир: Бугунги кунда дунё олдида турган энг катта муаммо
нима?

Ангус Дитон: Муаммонинг бир қисми бизга ҳақиқатан таҳдид
соладиган кўплаб нарсалардан қай бирини танлашдир, аммо бир
нарса... Мен бир неча йил олдин «Буюк қочиш» номли китоб ёзган
эдим. Бу саволга бироз айланма йўл билан жавоб беряпман. Биз
ҳар куни газеталарни ўқиймиз ва улар даҳшатли воқеалар ҳамда
таҳдидларга тўла. Бизда ўтмишда пайдо бўлган глобал исиш
таҳдиди, миграция ёки молиявий босим туфайли еврозонанинг
бузилиш хавфи мавжуд. Шунингдек, биз ҳар доим ҳам тўғри баҳолай
олмайдиган жиддий таҳдидлар ҳам бор, масалан, микробларга
қарши чидамлилик муаммоси, менимча, бу жуда жиддий хавф.
Китобимга қайтишимнинг сабаби шуки, барча бу таҳдидлар фонида
биз қай даражада яхши натижалар қўлга киритганимизни ва дунё
ҳозир 250 йил аввалгига нисбатан қанчалик яхшиланганини, 50
йил олдингига қараганда қанчалик яхши эканини англамаяпмиз.
Мен 1945 йилда Эдинбургда туғилганман, ўша пайтда чақалоқлар
ўлими даражаси бугунги Ҳиндистонникидан юқори эди. Отам
1918 йилда Ёркширдаги кўмир конларида туғилганида, Англияда
чақалоқлар ўлими даражаси ҳозирги Саҳрои Кабирдан жанубдаги
Африка билан деярли бир хил эди. Биз Африкани соғлиқ ва
фаровонлик нуқтаи назаридан биздан жуда орқада деб ўйлаймиз,
аммо биз ўша ҳолатда бўлганимизга кўп вақт бўлгани йўқ. Биз улкан

120