Page 130 - Nobel_10.02.25_Neat

ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР

Яқинда ишлаб чиқарувчилар Генерал Елеcтриc (АҚШ) мута-
хассислари таклиф қилаётган ҳар қандай ечимдан юқори сифат-
ли авиaция компонентларини ишлаб чиқаришга муваффақ бў-
лишди.

Сизнингча, якка тартибдаги тадбиркорлар ёки ишлаб чиқа-
рувчилар ишлаб чиқариш саноати учун ишни ташкил этишнинг
мажбурий усулига айланадими? Ишлаб чиқарувчилар ҳамжами-
яти бошланғич компанияларнинг ўрнини босиши ва ишсизлик
муаммосининг самарали ечимига айланиши мумкинми?

Жан Тироль: Бу савол учун раҳмат! Мен мейк ва фоллаб бўй-
ича мутахассисмасман, деб ўйлайман. Баъзиларингиз бу мавзуни
мендан кўра яхшироқ биласизлар. Мен 3D форматли принтерлар-
нинг баъзиларини мактабингиз президенти Жак Био (Жаcқуес
Биот) билан яқиндагина шу ерда кўрдим. Бу жуда қизиқ жараён
бўлди. Мен бу ерда мактаб қандай фаолият юритаётганини билиш
учун бироз айландим, мавзудан озроқ четга чиқяпман ва эҳтимол
бу ҳақида кейинроқ гаплашамиз. Мактабда аввал муҳандислар би-
лан олдинги сафда бўлганимда ва ҳозирги кунда мактаб қандай
ривожланаётганини қиёсламоқдаман. Тадбиркорлик учун қад-
риятлар қандай ўзгарди? Ҳозир нима ўзгаришлар бўлаётганини
кўриш жуда муҳим.

Яратувчиларга келсак, бу аллақачон ФКТ (фаолиятда кадрлар
тезлиги). Бу ҳам ўқитиш услубига мос келади. Ҳозир биз яхшироқ
тушунадиган ҳақиқат шундаки, талабанинг талабадан ўрганиши
мутлақо ажойиб амалиётдир. Мен Массачусеттс технология инс-
титутига докторлик диссертaциясини ёқлаш учун борганимда буни
бошдан кечирдим. Лекин биз талабаларни тобора бир-бири билан
рақобатлашишга ундашга ҳаракат қилаётганимиз ҳам ҳақиқат.
Қўшма лойиҳалар ва бошқаларни муҳокама қиламиз ҳамда биз
ушбу тенгдошлардан кўп нарсаларни ўрганамиз. Шунинг учун мен
ФКТ ва ижодкорлар бу ҳаракатларда умумий иштирок этишларига
ишонаман.

Тахминан 15 йил олдин мен Гарвард бизнес мактаби профес-
сори Жош Лернер билан бироз вақт ўқиганман. Биз бепул дастурий
таъминотни ўргандик, ўша пайтда бепул дастурий таъминот бў-
йича адабиётлар йўқ эди ва шунинг учун қайсидир маънода фой-

128