Page 23 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
O‘zbekiston 2030-yilga borib, ilg‘or 50 davlat qatoridan joy egal-
lashi uchun hozirgi ko‘rsatkichlar bo‘yicha olganda, 100 ballik rey-
tingda kamida 35-37 oralig‘idagi reyting ball uchun harakat qilishi
lozim. Mamlakatimiz nufuzli reytingda 93-o‘rinni egallagan bo‘lsa-
da, ayrim ko‘rsatkichlar borasida dunyoning birinchi o‘ntalik mam-

lakatlari qatoridan o‘rin olgan. Chunonchi,
1). Institutlar (95-o‘rin): bunda biznes uchun qulay shart-sharoit-
lar (8-o‘rin), bu, yuqori ko‘rsatkichdir;
2). Inson kapitali va tadqiqotlar (77-o‘rin): bunda taʼlim xarajat-
lari (31-o‘rin), o‘quvchi – o‘qituvchilar nisbati (38-o‘rin), fan va mu-
handislik bitiruvchilari (7-o‘rin) juda ham yaxshi ko‘rsatkichlarga ega
bo‘ldi;
3). Infratuzilma (72-o‘rin): bunda umumiy infratuzilma (41-o‘rin),
hukumatning onlayn xizmati (48-o‘rin) hamda sarmoyalarni jalb qi-

lish va shakllantirish (8-o‘rin) bo‘yicha kuchli ekanligini namoyish
eta oldi;
4). Bozorning nafisligi (27-o‘rin): bunda indikator ozchilik inves-
torlarni himoya qilish qulayligi (36-o‘rin), bu ham umumiy reytingda
juda yaxshi ko‘rsatkich, deb baholandi;
5). Fan va texnologiya natijalari (90-o‘rin): bunda ilm-fan (49-o‘rin),
patentlar (45-o‘rin) va samaradorlikning o‘sishi (12-o‘rin) bo‘yicha

ko‘rsatkichlar yuqori sanaladi;
6). Ijodiy natijalar (127-o‘rin): bunda madaniy va ijodiy xizmatlar-
ni eksport qilish ko‘rsatkichi (33-o‘rin) baland hisoblanadi.
Hozirgi kunda yaqin kelajakda innovatsion rivojlanish sohasida hal
etilishi zarur bo‘lgan quyidagi asosiy muammolar saqlanib qolmoqda:
birinchidan, mamlakatimizda har yili 600-700 ming aholi mehnat
bozoriga kirib kelmoqda. Shuningdek, oliy taʼlim bilan qamrov
2016-yilga nisbatan 9 foizdan 38 foizgacha oshdi va bu ko‘rsatkich
yaqin kelajakda 50 foizgacha yetkaziladi. Bu esa oliygohlar bitiruv-

chilarini yuqori texnologik ish o‘rinlari bilan taʼminlashning samara-
dor mexanizmlarini ishlab chiqishni talab etmoqda;
ikkinchidan, aholi bandligi va daromadlarini oshirishga har to-
monlama ko‘maklashish, ishsizlar, ayniqsa, yoshlar va xotin-qizlar,

22