Page 634 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
1999; Kaytts va Ziderman 1990; kabilar tomonidan amalga oshirilgan
tadqiqotlarni kiritishimiz mumkin, mazkur tadqiqotlarning natijalari
shundan dalolat beradiki, nomukammal raqobat yoki transzaksion
xarajatlar ish haqi va ishlab chiqarilgan chekli mahsulotning o‘zaro
mos kelmasligiga olib keladi, buning natijasida ish beruvchilar

ishchilarga qo‘shimcha haq to‘lashga majbur bo‘ladilar. Shuni yodda
tutish kerakki, umumiy qayta tayyorlash va asosiy fondlarni yangilash
jarayonida qayta tayyorlash va o‘qitishga investitsiya kiritish xususiy
inson kapitali sifatining yaxshilanishi evaziga korxonada yalpi
mehnat unumdorligining o‘sishiga zamin yaratadi.
Ikkinchi guruh tadqiqotchilari, xususan, Xelvidj, 1992; Nil,
1995; Poletaev, Robinson, 2003; kabilar inson kapitalini mutlaq tarzda
umumiy va xususiy turlarga bo‘lish mumkin emas, deb hisoblaydilar.
Bundan tashqari ular inson kapitalining muayyan bir alohida firma

darajasida mavjud bo‘lishiga eʼtibor qaratadilar.
Shuni alohida qayd etib o‘tish lozimki, taʼlim nafaqat korxona-
ning tashkiliy kapitaliga, balki inson kapitalini tashkil qiluvchi
asosiy unsurlardan biri sifatida korxona ishchi va xizmatchilarining
sog‘liq darajasiga ham taʼsir ko‘rsatadi. M. Grossman taʼlimning
mehnat unum dorligi va sifatli mehnat kuchi taklifini oshirishi
orqali “sog‘lomlashtirish” borasida muhim taʼsir ko‘rsatuvchi omil

ekanligiga eʼtibor qaratadi.
Yuqorida bayon qilinganlarni umumlashtirgan holda, biz quyidagi
fikrlarni alohida ajratib ko‘rsatishimiz mumkin:
1. Innovatsion rivojlanish sharoitida, inson kapitali tushunchasini
aniqlashtirish borasidagi tadqiqotlar ilmiy va amaliy jihatdan bugungi
kunning zarurati hisoblanadi.
2. Inson kapitalini o‘rganishda shaxs; investitsiyaviy; iqtisodiy
o‘sish omili nuqtai nazaridan yondashishlar aniqlashtirildi. Inson
ka pitalini o‘rganishda individual va makro darajalarda yondashish

kerakligi isbotlandi.
3. Inson kapitalini o‘rganishga yondashuvlarni umumlashtirish
va tizimlashtirish inson kapitalining bilim, qobiliyat va ko‘nikmalar
zaxirasiga asoslanganligini aniqlashga imkon beradi.

633