Page 639 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
transport turi bor. Unda avtobuslar asfalt yo‘ldan emas, maxsus temir-
beton izlardan harakatlanadi. Bunday jamoat transporti dunyo ning
boshqa biror davlatida uchramaydi.
“O-Bahn Busway” deb nomlanadigan bu tizimda avtobuslar
xuddi poyezdlarga o‘xshab maxsus temir-beton izlar ustida

harakatlanadi. Avtobuslar temir izlar ustidan odatdagiday rezina
shinalar yordamida yuradi va tezlikni soatiga 100 kilometrgacha
chiqara oladi.
Ikkinchi jahon urushi yillarida Adelaida shahrida 300 ming atrofida
odam yashagan. 1960-yillarda shahar aholisi yarim milliondan
osha di. 1968-yilda shahar maʼmuriyati Adelaida shahrida jamoat
transportini rivojlantirish uchun turli rejalar ishlab chiqadi.
Jumladan, metro, transport vositalari uchun tezyurar yo‘l qurish
masalasi muhokama qilinadi. Biroq bu takliflarning birortasi amalga

oshmaydi. Chunki rejalarni amalga oshirish uchun shahar ichida va
atrofida juda ko‘pchilikning uy-joyini buzishga to‘g‘ri kelardi. Shahar
maʼmuriyati odamlarga katta miqdorda tovon to‘lash uchun mablag‘
topib bera olmasligini maʼlum qiladi.
Shundan so‘ng o‘n yillar davomida shaharda transport tizimi
boricha rivojlantiriladi. Yangi yo‘llar, tunnellar quriladi. Shu bilan
birga shahar va uning atrofida aholi soni oshib boradi.

1973-yilda Adelaida shahri joylashgan shtat maʼmuriyati shaharda
tramvay liniyalari uchun temiryo‘llar qurish masalasini ko‘rib chiqadi.
Temir izlar asosan shahar atrofi bilan uning markazini bog‘lashi kerak
edi.
Biroq Adelaida maʼmuriyati bu rejani qabul qilmaydi. Chunki
shahar markaziga tramvay uchun temiryo‘l tortilganda ancha obod
bo‘lgan Adelaidaning ko‘rkiga putur yetkazadi, deb topiladi.
Shundan so‘ng maʼmuriyat Germaniyaning Daimler-Benz
kompaniyasi bilan hamkorlikda bir izda harakatlanuvchi avtobuslar

tizimini tashkil etishga qaror qiladi.
Bugungi kunda O‘zbekistonda ham tirbandlik va jamoat transporti
muammo bo‘lib turgan bir paytda, yuqoridagi matndan kelib chiqqan
holda qanday yechimlar taklif qilgan bo‘lar edingiz?

638