Page 656 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
Iqtisodiy o‘sishni taʼminlashda innovatsiyalarning ahamiyatini
o‘rganishning zaruriy sharti har qanday mamlakat iqtisodiyotini
tarmoq va mahalliy korxonalardan tashkil topgan ajralmas
katta tizim sifatida ko‘rib chiqishda o‘z aksini topadi, bu o‘z
navbatida innovat siyalarning ushbu maqsadni amalga oshirishga

qaratilishini va o‘z resurslari hisobiga takror ishlab chiqarish
qobiliyatini anglatadi.
Iqtisodiy o‘sish odatda maʼlum bir davrda yaratilgan tovarlar
va xizmatlar hajmining o‘sishini anglatadi. Iqtisodiy o‘sishning
pirovard maqsadi isteʼmol va farovonlikni oshirishdan iboratdir.
Zamonaviy tashkilotning raqobatbardoshligining asosiy kaliti
innovatsionlik yoki innovatsion faollik, yaʼni innovatsiyalarni
yaratish va qabul qila olish qobiliyatida namoyon bo‘ladi.
Innovatsion faoliyat mamlakatning iqtisodiy o‘sishi va

korxonalarning rivojlanishini belgilovchi omil hisoblanadi.
Tashkilotning innovatsionligini rivojlantirishga ichki va tashqi
muhit omillari taʼsir qiladi:
- ichki omillar: ishonchli faoliyat ko‘rsatish zarurati, xarajatlarni
kamaytirish, xatarlarni taqsimlash, ishlab chiqarish quvvatlaridan
to‘lig‘icha foydalanish, xodimlarni ish bilan taʼminlash;
- tashqi omillar: texnika va texnologiyalarning rivojlanishi,

ishlab chiqaruvchi kuchlar va sotish bozorining rivojlanishi,
isteʼmolchilarning mahsulotga bo‘lgan munosabatini o‘zgartirish,
raqobat va raqobat munosabat-laridagi muttasil o‘zgarishlar.
Zamonaviy marketing yondashuvlari ko‘proq strategik tavsifga
ega, shuning uchun “innovatsion marketing” va “innovatsiyalar
marketingi” tushunchalarini farqlash maqsadga muvofiq.
Innovatsiyalar marketingi – bu korxonaning ehtiyoj (shu jumladan
yangidan paydo bo‘lgan)larni yuqori sifatli qondirishga imkon
beruvchi bozorda yangi bo‘lgan mahsulotlarni yaratish borasidagi

faoliyatidir. Innovatsion marketing katta strategik yo‘nalishga egaligi
bilan ajralib turadi.
Innovatsion marketingning quyidagi o‘ziga xos xususiyatlarini
ajratish mumkin:

655