Page 66 - วารสาร สช มค-มีค 61(new)

ปัจจัยที่มีผลต่อการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งเต้านมด้วยตนเองของผู้หญิง
ง�นวิจัย เขตอ�าเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต

บทน�ำ 2556 โดยก�าหนดเป้าหมายให้สตรีอายุ 30-70 ปี
มีการตรวจเต้านมด้วยตนเองไม่น้อยกว่าร้อยละ 80
โรคมะเร็งเต้านมเป็นภัยคุกคามสุขภาพของผู้ (ส�านักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข, 2555) จาก
หญิงและเป็นปัญหาสาธารณสุขที่ส�าคัญ ในปีพ.ศ.2555 ข้อมูลของ American Cancer Society (2013)
มีผู้ป่วยมะเร็งเต้านมเพิ่มขึ้นถึง 1.7 ล้านคนหรือเท่ากับ พบว่า ผู้ป่วยโรคมะเร็งเต้านมที่ได้รับการวินิจฉัยและ
25% ของผู้ป่วยโรคมะเร็งที่เกิดกับผู้หญิงทั่วโลกโดยพบ รักษาโรคมะเร็งตั้งแต่ระยะแรก จะมีอัตราการรอด
อัตราอุบัติการณ์ของโรคมะเร็งเต้านม เท่ากับ 43.3 คน ชีพ ร้อยละ 98 แต่ถ้าผู้ป่วยโรคมะเร็งเต้านมเข้ามา
ต่อประชากรแสนคนต่อปี ส�าหรับกลุ่มประเทศที่พัฒนา รับการรักษาล่าช้า ได้รับการวินิจฉัยและรักษาโรค
แล้ว พบอุบัติการณ์ของโรคมะเร็งเต้านมสูงถึง 74 ต่อ มะเร็งในระยะลุกลามจะมีอัตราการรอดชีพเพียง
ประชากรแสนคน (American Cancer Society, 2013) ร้อยละ 26 ซึ่งการค้นหามะเร็งเต้านมระยะแรกเริ่ม
ประเทศไทยเป็นหนึ่งในประเทศที่ก�าลังพัฒนา จาก หรือในระยะต้นๆเป็นวิธีหนึ่งที่จะลดอัตราการตาย
ข้อมูลของสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ปี พ.ศ. 2554 และ ของมะเร็งเต้านมได้ อีกทั้งถ้าตรวจพบในระยะเริ่ม
พ.ศ. 2556 พบว่า มะเร็งเต้านมมีอุบัติการณ์มากที่สุด แรกก็สามารถให้การรักษาได้ผลดี แต่ถ้าผู้ป่วยเกิด
รองลงมาคือมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งล�าไส้ใหญ่ตาม ความตระหนักในการเข้ารับการรักษาโรคมะเร็งเต้า
ล�าดับ (Hospital-Based Cancer Registry Annual นมตั้งแต่แรกเริ่มจะท�าให้อัตราการรอดชีพเพิ่มสูง
Report 2010, 2013)โดยปี พ.ศ. 2554 พบอัตรา ขึ้น (American Cancer Society, 2013) ส�าหรับ
อุบัติการณ์ของโรคมะเร็งเต้านม เท่ากับ 28.5 ต่อ ประเทศไทยได้มีค�าแนะน�าเกี่ยวกับการตรวจคัดกรอง
ประชากรแสนคน (Cancer in Thailand, 2010-2012) โรคมะเร็งเต้านมโดยการค้นหาโรคมะเร็งเต้านมใน
และคาดว่าจะมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆโดยเฉพาะช่วง ระยะเริ่มแรกเช่นเดียวกับต่างประเทศ ซึ่งการตรวจ
อายุที่พบว่า สตรีไทยเป็นมะเร็งมากที่สุดคือ อายุ 35-65 เต้านมด้วยตนเอง (Breast Self Examination: BSE)
ปี (สถาบันมะเร็งแห่งชาติกรมการแพทย์กระทรวง เป็นวิธีการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งเต้านมในระยะ
สาธารณสุข, 2557) นอกจากนี้ พบว่าผู้หญิงกลุ่มอายุ เริ่มแรกซึ่งเป็นที่นิยมในปัจจุบัน (สถาบันมะเร็งแห่ง
45-54 ปี จะพบอัตราอุบัติการณ์ของโรคมะเร็งเต้านม ชาติกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข, 2555)
ถึงร้อยละ 34.1 ซึ่งมากกว่าผู้หญิงกลุ่มอายุอื่นๆ (Hos- การเฝ้าระวังเต้านมโดยการตรวจเต้านมด้วยตนเอง
pital based Cancer Registry, 2014) จากข้อมูล จึงเป็นวิธีการที่ดีที่ผู้หญิงทุกคนสามารถท�าได้ง่าย
มะเร็งเต้านมในสตรีของส�านักนโยบายและยุทธศาสตร์ สะดวก ท�าได้สม�่าเสมอไม่สิ้นเปลืองเวลาและมี
กระทรวงสาธารณสุข ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2550-2554 พบ ประสิทธิผลวิธีหนึ่งซึ่งสามารถตรวจพบความผิด
ว่าอัตราป่วยต่อแสนประชากร (ไม่รวมกรุงเทพมหานคร) ปกติได้ในระยะเริ่มแรก กระทรวงสาธารณสุขได้มี
เท่ากับ 37.9, 40.6, 38.4, 39.4 และ 40.8 ส่วนอัตรา การรณรงค์ให้สตรีที่ที่มีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไปถือ
การตายต่อแสนประชากรเท่ากับ 6.8, 7.3, 7.3, 7.7 เป็นกลุ่มเสี่ยงที่ต้องตรวจเต้านมบ่อยๆโดยเสนอแนะ
และ 8.4 ตามล�าดับ (ส�านักนโยบายและยุทธศาสตร์ ให้สตรีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไปตรวจเต้านมด้วยตนเอง
ส�านักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข, 2554) เดือนละครั้ง (กองสุขศึกษา กระทรวงสาธารณสุข,
2548)
กระทรวงสาธารณสุขได้ให้ความส�าคัญกับการ
ตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม จึงก�าหนดให้เป็นตัวชี้วัด จังหวัดภูเก็ต มีผู้ป่วยมะเร็งเต้านมรายใหม่
การด�าเนินงานพัฒนาสุขภาพ ประจ�าปีงบประมาณ เพิ่มขึ้นทุกปีโดยในปี 2554-2556 พบจ�านวน 13,
24 และ 99 ราย และจากจ�านวนการตรวจเต้านม
ด้วยตนเองของสตรีอายุ 30-70 ปีของจังหวัดภูเก็ต

64
วารสารสุขภาพภาคประชาชน