Page 145 - โครงการสื่ออิเล็กทรอนิกส์
P. 145
หน้าที่พลเมืองและศีลธรรม 142
(2) สัมมาอาชีพ คือ ประกอบอาชีพที่สุจริต มีรายได้ รู้จักใช้จ่าย และที่ส าคัญรู้จักค าว่า พอดี
และมีหิริโอตัปปะ คือ ความละอายและเกรงกลัวต่อผลของบาป จึงท าให้ไม่ผิดศีลข้อที่ 2
(3) ความส ารวมอินทรีย์ คือ ระมัดระวัง ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ท าให้ความใคร่ใน กาม
คุณ คือ การติดในรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ลดน้อยลง เมื่อความส ารวมเกิดขึ้น จึงท าให้ไม่ผิดศีลข้อที่ 3
ลดย คือ การพูดความจริง เป็นสิ่งที่ท าให้ไม่เกิดการมุสาวาท ท าให้ไม่ผิดศีลข้อที่ 4
(5) สติ คือ การรู้สึกตัว ซึ่งเป็นหัวหน้าฝ่ายกุศล ท าให้ชีวิตไม่ประมาท เพราะรู้ว่าอะไรดี อะไรชั่ว ท าให้ไม่
เกลือกกลัวกับสิ่งที่จะท าให้ชีวิตตกต่ํา เช่น สราเมื่อดื่มกินก็ท าให้มึนเมาและขาดสติ การมี สติจึงท าให้ไม่
ผิดศีลข้อที่ 5
4. อิทธิบาท 4 เป็นธรรมที่น าไปสู่ความส าเร็จ ประกอบด้วย
ฉันทะ หมายถึง ความพอใจ
วิริยะ หมายถึง ความเพียร
จิตตะ หมายถึง ความเอาใจใส่
วิมังสา หมายถึง ความไตร่ตรองตามเหตุผล
5. ฆราวาสธรรม 4 ธรรมของฆราวาสหรือผู้ครองเรือน บางที่เรียกว่า คฤหัสถ์หรือชาวบ้าน ธรรมดา คือ
(1) สัจจะ คือ ความซื่อสัตย์ต่อกัน ซื่อตรงต่อกัน จะท าจะพูดอะไรก็ท าหรือพูดด้วยความชื่อ
สัตย์สุจริตไม่หลอกลวงคดโกง
(2) ทมะ คือ การรู้จักข่มจิตของตน รู้จักข่มความไม่พอใจเมื่อเกิดขึ้นเป็นครั้งคราว คนอยู่
ร่วมกันนาน ๆ ย่อมต้องมีอะไรผิดพลาดบกพร่อง ต้องรู้จักข่มไม่แสดงอาการพลุ่งพล่านหรือกราดเกรี้ยว
(3) ขันติ คือ ความอดทน อดทนต่อความล าบากตรากตร า ในการศึกษาเล่าเรียน ในการ งาน
อาชีพ
(4) จาคะ คือ ความเสียสละ สละวัตถุสิ่งของสงเคราะห์เอื้อเฟื้อกัน ช่วยเหลือผู้ทุกข์ยาก ขาด
แคลน สละก าลังกาย ก าลังสติปัญญาเพื่อช่วยเหลือซึ่งกันและกัน
6. พรหมวิหาร 4 ค าว่า พรหมวิหาร แปลตามตัวว่า ธรรมเป็นเครื่องอยู่ของพรหม โดย ใจความหมายถึง
ธรรมเป็นเครื่องอยู่ของผู้ใหญ่หรือของผู้เป็นใหญ่ หมายความว่า ผู้ที่เป็นผู้ใหญ่ เช่น บิดา มารดา คร
อาจารย์ ผู้ที่เป็นหัวหน้าหน่วยงาน หรือผู้ที่เป็นหัวหน้าในทางบริหาร ควรต้องเป็นผู้ตั้งอยู่ใน
