Page 173 - หนังสือเรียน ภาษาไทย พท.21001

ห น า | 173

1. กลอนหก

แผนผัง

ตัวอยาง

กลอนหกหกคําร่ํารู วางคูวางคําน้ําเสียง

ไพเราะเรื่อยร่ําจําเรียง สําเนียงสูงต่ําคํากลอนฯ

ลักษณะคําประพันธ

1. บท บทหนึ่งมี 4 วรรค

วรรคที่หนึ่งเรียกวรรคสดับ วรรคที่สองเรียกวรรครับ

วรรคที่สามเรียกวรรครอง วรรคที่สี่เรียกวรรคสง
แตละวรรคมี 6 คํา จึงเรียกวา กลอนหก

2. เสียงคํา กลอนทุกประเภทจะกําหนดเสียงคําทายวรรคเปนสําคัญ กําหนดไดดังนี้

คําทายวรรคสดับ กําหนดใหใชไดทุกเสียง

คําทายวรรครับ กําหนดหามใชเสียงสามัญกับตรี
คําทายวรรครอง กําหนดใหใชเฉพาะเสียงสามัญกับตรี

คําทายวรรคสง กําหนดใหใชเฉพาะเสียงสามัญกับตรี

3. สัมผัส

ก. สัมผัสนอก หรือสัมผัสระหวางวรรค อันเปนสัมผัสบังคับ มีดังนี้
คําสุดทายของวรรคที่หนึ่ง วรรคสดับ สัมผัสกับคําที่สองหรือที่สี่ของวรรคที่สองวรรครับ

คําสุดทายของวรรคที่สอง วรรครับ สัมผัสกับคําสุดทายของวรรคที่สาม วรรครอง และคํา

ที่สองหรือที่สี่ของวรรคที่สี่ วรรคสง
สัมผัสระหวางบท ของกลอนทุกประเภท คือ