Page 171 - หนังสือเรียน ภาษาไทย พท.21001
P. 171
ห น า | 171
กาพยยานีไมเครงสัมผัสในจะมีหรือไมมีก็ได ขอเพียงใชคําที่อานแลวราบรื่นตามชวงจังหวะ
ของแตละวรรคนั้นๆ เทานั้น สวนสัมผัสนอกระหวางวรรคที่สาม วรรครอง กับวรรคที่สี่ วรรคสง
นั้นจะมีหรือไมมีก็ไดไมบังคับเชนกัน
2. กาพยฉบัง 16
แผนผัง
ตัวอยาง
กาพยนี้มีนามฉบัง สามวรรคระวัง
จังหวะจะโคนโยนคําฯ
ลักษณะคําประพันธ
1. บท
บทหนึ่งมี 3 วรรค อาจเรียกวาวรรคสดับ วรรครับ วรรคสง ก็ได แบงเปน
วรรคแรก วรรคสดับ มี 6 คํา วรรคที่สอง วรรครับ มี 4 คํา
วรรคที่ 3 วรรคสง มี 6 คํา
รวมทั้งหมด 16 คํา จึงเรียกฉบัง 16
2. สัมผัส
ก. สัมผัสนอก หรือสัมผัสระหวางวรรค อันเปนสัมผัสบังคับ ดังนี้
คําสุดทายของวรรคหนึ่ง วรรคสดับ สัมผัสกับคําสุดทายของวรรคสอง วรรครับ สัมผัส
ระหวางบท ของกาพยฉบัง คือ
คําสุดทายของวรรคสาม วรรคสง เปนคําสงสัมผัส บังคับใหบทตอไปตองรับสัมผัสที่คํา
สุดทายของวรรคหนึ่ง วรรคสดับ ดังตัวอยาง
กาพยมีนามฉบัง สามวรรคระวัง