Page 174 - หนังสือเรียน ภาษาไทย พท.21001

174 | ห น า

คําสุดทายของวรรคที่สี่ วรรคสง เปนคําสงสัมผัสบังคับใหบทตอไปตองรับสัมผัสที่คํา
สุดทายของวรรคที่สอง วรรครับ ตัวอยาง

กลอนหกหกคําร่ํารู วางคูวางคําน้ําเสียง

ไพเราะเรื่อยร่ําจําเรียง สําเนียงสูงต่ําคํากลอน
เรียงรอยถอยคําสัมผัส จํารัสจําหลักอักษร

ทุกวรรคทุกบททุกตอน คือถอยสุนทรกลอนกานทฯ

คําสุดทายของบทตนคือวา กลอน เปนคําสั่งสัมผัส บังคับใหบทถัดไปตองรับสัมผัสที่คํา

สุดทายของวรรคดวยคําวา “ ษร” ตามตัวอยางนั้น
ข. สัมผัสใน แตละวรรคของกลอนหก แบงชวงจังหวะเปนวรรคสองคํา ดังนี้

หนึ่งสอง หนึ่งสอง หนึ่งสอง

ฉะนั้น สัมผัสในจึงกําหนดไดตามชวงจังหวะนั่นเอง ดังตัวอยาง
เรียงรอย ถอย คํา สัมผัส

ขอสังเกต

กลอนหกไมเครงสัมผัสในวรรคมากนัก อาจยายที่สัมผัสจากคําที่สองไปคําที่สี่ได หรือจะไม

สัมผัสสระเลย ใชการเลนคําไปตามชวงจังหวะก็ได ดังตัวอยาง เชน ทุกวรรคทุกบททุกตอน

2. กลอนแปด (กลอนสุภาพ)

แผนผัง

ตัวอยาง

อันกลอนแปดแปดคําประจําวรรค วางเปนหลักอักษรสุนทรศรี

เสียงทายวรรคสูงต่ําจําจงดี สัมผัสมีนอกในไพเราะรู ฯ

ลักษณะคําประพันธ