Page 128 - หนังสือเรียนภาษาไทย ม.ปลาย พท.31001

119

4. ถาจะกราบบังคมทูลดวยเรื่องที่ไมสมควรจะกราบบังคมทูล หรือเปนเรื่องหยาบไมสุภาพตองขึ้นตนวา
“ไมควรจะกราบบังคมทูลพระกรุณา”แลวดําเนินเรื่องไปจนจบ และลงทายดวยวา “ดวยเกลาดวยกระหมอม”

5. ถาพระเจาแผนดินทรงแสดงความเอื้อเฟออนุเคราะหหรือทรงชมเชยตองกราบทูลเปนเชิง
ขอบคุณวา“พระมหากรุณาธิคุณเปนลนเกลาลนกระหมอม” หรือ “พระเดชพระคุณเปนลนเกลาลนกระหมอม”

แลวกราบบังคมทูลสนองพระราชดํารัสไปตามเรื่องที่พระราชดํารัสนั้น แลวจบลง ดวยคําวา “ดวยเกลา

ดวยกระหมอม”
6. ถาพระเจาแผนดินมีพระราชดํารัสถามถึงความเปนอยูเมื่อจะกราบบังคมทูลวาตนเอง

สุขสบายดีหรือรอดพนอันตรายตาง ๆ มา ใหขึ้นตนวา “ดวยเดชะพระบารมีปกเกลาปกกระหมอม

ขาพระพุทธเจาเปนสุขสบายดี” หรือ“รอดพนอันตรายตาง ๆ มาอยางไรและจบดวยวา“ดวยเกลา
ดวยกระหมอม”

7. เมื่อจะกราบบังคมทูลขอพระราชทานอภัยโทษหรือแสดงความเสียใจในสิ่งที่ตนกระทําผิด

ตองขึ้นตนวา “พระอาญาไมพนเกลา” แลวกราบบังคมทูลเรื่องราวที่ตนทําผิดและลงทายดวย “ดวยเกลา
ดวยกระหมอม” หรืออาญาไมพนเกลา ฯ “ขาพระพุทธเจาขอพระราชทานอภัยโทษ” ดําเนินเรื่องไปจนจบ

แลวลงทายวา “ดวยเกลาดวยกระหมอม”
8. เมื่อจะถวายสิ่งของพระเจาแผนดิน หากเปนของเล็กหยิบถือไดกราบทูลวา“ขอพระราชทาน-

ทูลเกลาถวาย” ถาเปนสิ่งของใหญหยิบถือไมไดกราบทูลวา “ขอพระราชทานนอมเกลาถวาย” เมื่อดําเนิน

เรื่องจบแลววา “ดวยเกลาดวยกระหมอม”
9. การใชราชาศัพทเขียนจดหมาย

พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวและสมเด็จพระบรมราชินีนาถ
ใชคําขึ้นตนวา “ขอเดชะฝาละอองธุลีพระบาทปกเกลาปกกระหมอม ขาพระพุทธเจา

.............(บอกชื่อ)........... ขอพระราชทานกราบบังคมทูลพระกรุณาทรงทราบ ฝาละอองธุลีพระบาท”

ใชสรรพนามแทนพระองควา “ใตฝาละอองธุลีพระบาท”
ใชสรรพนามแทนตัวเองวา “ ขาพระพุทธเจา”

ใชคําลงทายวา “ควรมิควรแลวแตจะทรงพระกรุณาโปรดเกลา

โปรดกระหมอม ขาพระพุทธเจา.........(บอกชื่อ)..........
ขอเดชะ

ใชเขียนหนาซอง “ขอพระราชทานทูลเกลาทูลกระหมอมถวาย.....(บอกชื่อ).......

กิจกรรม

1. ใหผูเรียนสังเกตการใชคําราชาศัพทจากสื่อสารมวลชน เชน หนังสือพิมพ วิทยุและโทรทัศน
โดยเฉพาะขาวพระราชสํานักแลวจําการใชใหถูกตอง เพื่อนําไปใชเมื่อมีโอกาส

2. รวบรวมคําราชาศัพทหมวดตาง ๆ เพื่อทํารายงานสงครู หรือเพื่อนําไปใชเมื่อมีโอกาสใหผูเรียน
หาหนังสือพิมพรายวันมา 1 ฉบับแลวคนหาคําราชาศัพทแตละประเภทมาเทาที่จะได อยางละคําก็ตาม