Page 126 - หนังสือเรียนภาษาไทย ม.ปลาย พท.31001

117

พระราช ใชนําหนาคํานามที่สําคัญรองลงมา เชน พระราชสาสน พระราชประวัติ พระราชยาน
พระราชโทรเลข พระราชวัง พระราชดํารัส พระราชบิดา

พระ ใชนําหนาคํานามทั่วไปบางคําเชน พระกร พระหัตถ พระเกศา พระอาจารย พระสหาย
พระเกาอี้ พระเขนย พระยี่ภู พระศอ พระอุทร บางที่ใชพระหรือทรง แทรกเขากลาง เพื่อแตงเปนคํานาม

ราชาศัพทเชน กระเปาทรงถือ เครื่องพระสําอาง

1.2 คําไทยสามัญ เมื่อใชเปนคําราชาศัพทตองใชคําวา หลวง ตน ทรง พระที่นั่ง ประกอบหลัง
คํานามนั้น เชน ลูกหลวง เรือหลวง รถหลวง วังหลวง ชางตน มาตน เครื่องตน เรือตน ชางทรง มาทรง

เรือพระที่นั่ง รถพระที่นั่ง ฯลฯ

นอกจากนี้ยังมีคํานามราชาศัพทที่ใชคําไทยนําหนาคําราชาศัพท ซึ่งเปนการสรางศัพทขึ้นใชใน
ภาษา เชน ผาซับพระพักตร ถุงพระบาท

2. คําสรรพนาม คําสรรพนามราชาศัพทนั้น แบงเปนบุรุษสรรพนามแยกไปตามฐานะของผูใช

ราชาศัพท เชนเดียวกัน
บุรุษที่ 1 (ผูพูดเอง) หญิง ใช หมอมฉัน ขาพระพุทธเจา

ชาย ใช กระหมอม เกลากระหมอม ขาพระพุทธเจา
บุรุษที่ 2 (ผูพูดดวย) แยกไปตามฐานะของผูที่พูดดวย เชน

ใตฝาละอองธุลีพระบาท ใชกับพระมหากษัตริย

พระบรมราชินีนาถ
ใตฝาละอองพระบาท ใชกับพระบรมโอรสาธิราช

ใตฝาพระบาท ใชกับเจานายชั้นรองลงมา
เจาฟา หรือ เจานายชั้นผูใหญ

พระบาท ใชกับเจานายชั้นผูนอย เชน ระดับหมอมเจา

บุรุษที่ 3 (ผูพูดถึง) ทั้งหญิงและชายใชวา พระองค พระองคทาน
3. คํากริยาราชาศัพท คํากริยาราชาศัพทสําหรับพระมหากษัตรยและเจานายสวนใหญมักจะใช

ตรงกันมีหลักในการแตง ดังนี้

3.1 คํากริยาที่เปนราชาศัพทโดยเฉพาะ เชน โปรด ประทับ ประชวน ประสูติ กริ้ว ดํารัส เสด็จ
บรรทม ฯลฯ คํากริยาเหลานี้ไมตองมีคําวา ทรงนําหนาและจะนําไปใชในภาษาธรรมดาไมไดดวย

3.2 คํากริยาที่ใชในภาษาธรรมดา เมื่อตองการแตงเปนกริยาราชาศัพทตองเติม ทรง ขางหนา
เชน ทรงจาม ทรงขับรอง ทรงยินดี ทรงเลาเรียน ทรงศึกษา ทรงเลน ทรงสดับพระเทศนา ฯลฯ

3.3 คํานามที่ใชราชาศัพทบางคําที่ใชทรงนําหนา เชน ทรงพระกรุณา ทรงพระราชดําร ิ

ทรงพระอักษร ทรงพระราชนิพนธ
3.4 คํานามบางคํา เมื่อ ทรง นําหนาใชกริยาราชาศัพทไดตามความหมาย เชน ทรงเครื่อง

(แตงตัว) ทรงเครื่องใหญ (ตัดผม) ทรงศีล ทรงธรรม ทรงบาตร ทรงเรือ ทรงกีฬา ทรงรถ ทรงดนตรี