Page 50 - หนังสือเรียนภาษาไทย ม.ปลาย พท.31001

41

ขั้นตอนของวิจารณญาณในการอาน มีดังนี้

1. อานใหเขาใจตลอดเรื่อง เปนการอานสารดวยความตั้งใจใหเขาใจรายละเอียดตลอดเรื่อง
2. วิเคราะหเรื่อง เมื่ออานและเขาใจเรื่องแลวจะตองนํามาวิเคราะหสาระสําคัญใหรูเรื่องที่อาน

เปนเรื่องประเภทใด อะไรเปนขอเท็จจริง อะไรเปนขอคิดเห็น และอะไรเปนประโยชน ลักษณะของตัว
ละครเปนอยางไร เปนเรื่องประเภทรอยแกว รอยกรอง บทความ ขาว หรือละคร ฯลฯ ผูเขียนมีเจตนา

อยางไร ในการเขียนเรื่องนี้ ใชกลวิธีในการนําเสนออยางไร ซึ่งผูอานตองพิจารณาแยกแยะใหได

3. ประเมินคาของเรื่อง เมื่ออานและวิเคราะหแยกแยะเรื่องแลวนํามาประเมินคาวาสิ่งใดเท็จ
สิ่งใดจริง สิ่งใดมีคาไมมีคา มีประโยชนในดานใด นําไปใชกับใครเมื่อไรและอยางไร

4. นําเรื่องที่อานไปใช หลังจากผานขั้นตอนของการอาน ทําความเขาใจ วิเคราะหและประเมินคา

แลวตองนําไปใชไดทั้งในการถายทอดใหผูอื่น และนําไปใชในการดําเนินชีวิตไดอยางเหมาะสมกับกาลเทศะ
และบุคคล

หลักการอานอยางใชวิจารณญาณ

1. พิจารณาความถูกตองของภาษาที่อาน เชน ดานความหมาย การวางตําแหนงคํา การเวน
วรรคตอน ความผิดพลาดดังกลาวจะทําใหการสื่อความหมายผิดไป

2. พิจารณาความตอเนื่องของประโยความีเหตุผลรับกันดีหรือไม โดยอาศัยความรูดานตรรกวิทยา
เขาชวย ขอความจากประโยคจะตองไมขัดแยงกัน หรือเรียงลําดับไมสับสนวุนวายจนอานไมรูเรื่องหรือ

อานเสียเวลาเปลา

3. พิจารณาดูความตอเนื่องของเรื่องราวระหวางเรื่องที่เปนแกนหลักหรือแกนนํากับแกนรองและ
สวนประกอบอื่น ๆ กลมกลืนกันดีหรือเปลา

4. รูจักแยกแยะขอเท็จจริงออกจากเรื่องการแสดงความรูและขอคิดเห็นของผูแตง เพื่อจะไดนํามา
พิจารณาภายหลังไดถูกตองใกลเคียงความเปนจริงยิ่งขึ้น

5. พิจารณาความรู เนื้อหา ตัวอยางที่ได วามีสวนสัมพันธกันอยางเหมาะสมหรือไมเพียงใด

เปนความรูความคิด ตัวอยางที่แปลกใหมหรืออางอิงมาจากไหน นาสนใจเพียงใด จากนั้นควรทํา
การประเมินผลโดยทั่วไปวาผลจากการอานจะทําใหเกิดความรูความคิดมากนอยเพียงใด โดยเฉพาะ

อยางยิ่งความคิดสรางสรรคที่ผูอานประสงคหรือปรารถนาจะไดจากการอานนั้น ๆ อยูเสมอ