Page 25 - (Microsoft Word - 13.11.2008 \335ST\335NYE DEVLET HASTANES\335 ZEH\335RLENME REHBER\335.doc)
P. 25
Mesobuthus gibbosus: Boyları 6-7.5 cm kadardır.Balkanlar ve Batı Anadolu’dan Doğu Anadolu
içlerine doğru bir kama gibi yayılmışlardır.
Scorpio maurus fuscus: 5-6 cm boydadır. Elazığ ve Hatay Dötryol’da bulunmuştur.
Prionurus crassicauda: 9-10 cm boyundadır. Doğu Anadolu’nun güney kesimleri (Elazığ’a kadar) ve
Güney Anadolu’da bulunur.
Euscorpius italicus: Boyları 4-5 cm kadar ve sokması tehlikeli olmayan türdür. Güney Avrupa ve
Karadeniz illerinde bulunur.
Euscorpius carpathicus: 3.5 cm kadar boydadır. Akdeniz ülkeleri, Balkanlar ve Karadeniz sahilinde
bulunması olasıdır.
Euscorpiua germanus: 2-3 cm kadar boydadır. Kuzeybatı Anadolu’dan kayıt vardır.
İurus dufoureis (Mısır Akrebi): Muğla Dalaman’da kayıt vardır.
Calchas nordmanni: Güneydoğu Anadolu’dan Artvin’e kadar yayılmışlardır
KLİNİK ETKİLER
Lakrimasyon, taşikardi ve hipertansiyon yaygındır, ancak bazı türlerde bradikardi ve hipotansiyon da
görülebilmektedir. Disritmiler, sol ventrikül fonksiyon bozukluğu, EKG değişiklikleri (QRS ve QT
uzaması, ST ve T dalga değişiklikleri), kardiomyopaty ve kalp yetmezliği daha nadir görülür.
Solunum sıkıntısı sekresyon artışına bağlı gelişebilir. Pulmoner ödem, hiperventilasyon, pnömoni
gelişebilir. SSS depresyon bulguları, ajitasyon, hareket bozuklukları, parestezi gelişebilir. Nadiren
fasikülasyonlar, diskinezi, halüsinasyon, nistagmus, uykuya meyil ve nöbetler görülebilir(Amerika
türlerinde). Bulantı, kusma, salivasyon ve terleme yaygındır, ancak Pankreatit gelişimi nadiren
görülmüştür. Priapizm, özellikle çocuk hastalarda daha sık gözlenmiştir. Metabolik asidoz ve lökositoz
sık görülür.
İLK YARDIM:
1. Özel bir ilk yardım yöntemi yoktur. Turnike veya kesi uygulaması önerilmez.
2. Buz tatbiki uzun süre uygulanmamalıdır. Yara bölgesi su ve sabun ile yıkanabilir.
TEDAVİ: Akut dönemde tam yatak istirahati, 8-12 saat süreyle oral beslenmeye ara verilmesi
•Hipertansiyon tedavisi: Nitroprusside, Nitrogliserin, Benzodiazepine
HOSPİTALİZASYON ENDİKASYONLARI: Sistemik bulguları olan hastalar, <5 yaş hastalar,
Hipertansiyon gelişen hastalar, Kardiak hastalığı olanlar, >60 yaş hastalar
ANTİVENOM TEDAVİSİ: Sistemik bulgusu olan hastalarda kullanılması önerilmektedir. Mümkün
olduğunca erken kullanılmalıdır. Mutlaka cilt testi yapılmalıdır.
ANTİVENOM UYGULANIŞI: Erken dönemde başvuran hastalar için 1 ampul genellikle yeterlidir.
Bulguların ciddiyetine ve gecikilen süreye bağlı olarak, doz, birkaç misline kadar çıkartılabilir.
Çocuklarda, erişkine göre daha yüksek doz kullanımı gerekebilir. Antivenomun yarı dozu sokulan
bölgeye s.c., diğer yarısı da yakın bölgedeki kas içine i.m. olarak yapılır.
YILAN SOKMASININ DESTEK TEDAVİSİ
ADRENALİN
ALLERJİK REAKSİYON İÇİN:
Erişkin dozu: 0.3-0.5 ml 1:1000 solusyondan s.c.
Çocuk dozu: 0.01 ml/kg
Dozlar her 20-30 dakikada bir tekrarlanabilir
NEOSTİGMİN
•Kobra yılanı gibi nörotoksik etki gösteren yılan sokmalarında gelişen ciddi durumlarda antivenoma
karşı gelişen allerjiye karşı kullanılabilir.
•0.5 mg Neostigmin iv olarak 2 dakika içinde verildiğinde, nörolojik bulguların hızla düzeldiği görülmüş
MİDAZOLAM: Ciddi hipotansiyon gelişen durumlarda 0.25 mcg/kg/h – 0.55 mcg/kg/h dozunda
midazolam verilirse, hipotansiyon epizotlarının seyrekleştiği görülmüş.
D-PHENYLALANYL-L-PROLYL-L- ARGİNİNE-L-CHLOROMETHYL KETONE
Koagülasyon bozukluklarını düzeltmek için, antivenom ile birlikte verilebilir.
DİPHENHYDRAMİNE
Allerjik reaksiyonlarda kullanılabilir.
24