Page 26 - สังคมไทยในบริบทโลก
P. 26
สังคมไทยในบริบทโลก
เรื่องที่ 2.2.2 การปรับตัวของไทยต่อระเบียบโลก
การเข้าร่วมเป็นสมาชิกในสังคมโลกด้วยการปรับตัวของไทยสู่สังคมโลก
สมัยใหม่เพื่อก้าวไปสู่การเป็นอารยประเทศนั้น ปรากฏตามพระราชด าริที่เป็นรูปแบบในการด าเนิน
วิเทโศบายทางการเมืองระหว่างประเทศในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว การปฏิรูป
การปกครองของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และนโยบายชาตินิยมของ
พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราโชบายในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทั้งสาม
พระองค์นับเป็นการปรับเปลี่ยนประเทศไทยทั้งด้านการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ สังคมและ
วัฒนธรรม โดยเริ่มจากการเข้าเป็นส่วนหนึ่งของระเบียบเศรษฐกิจโลก นับตั้งแต่การเปิดประเทศ
ท าการค้ากับประเทศตะวันตกตามสนธิสัญญาเบาว์ริง หลังจากนั้นความเกี่ยวพันกับสังคมโลก
ก็มีเพิ่มมากขึ้นเป็นล าดับ และได้เข้าเป็นส่วนหนึ่งในระเบียบการเมืองโลก จากการเข้าเป็นสมาชิก
ในองค์สันนิบาตชาติและองค์การสหประชาชาติ ภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 และสงครามโลก
ครั้งที่ 2 ตามล าดับ
2.2.2.1 แนวคิดเรื่องรัฐชาติภายใต้การปกครองระบอบ
สมบูรณาญาสิทธิราชย์
สังคมไทยในอดีต ได้รับอิทธิพลแนวคิดเรื่องการเมืองการปกครอง
จากประเทศอินเดียซึ่งส่งผ่านอารยธรรมสู่ดินแดนภาคพื้นทวีปในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
จึงยึดมั่นว่าเขตแดนพื้นที่มิได้แบ่งแยกจากกันแต่เป็นปริมณฑลหนึ่งเดียว ดังนั้นดินแดน
ในความครอบครองจึงไม่มีเส้นกั้นพรมแดนแยกจากกันโดยชัดเจน แนวความคิดดังกล่าว
เริ่มเปลี่ยนแปลงไปเมื่อลัทธิจักรวรรดินิยมขยายตัวเข้ามาในภูมิภาค โดยยึดครองประเทศรอบ
บ้านของไทยเป็นเมืองขึ้น การก าหนดเขตพรมแดนระหว่างประเทศ (borderline) แตกต่างจาก
โครงสร้างการก าหนดปริมณฑลทางอ านาจตามแบบเดิม ซึ่งไม่มีการแบ่งแยกดินแดนจากกัน
ปริมณฑลหนึ่งเดียวของอาณาจักรคือบริเวณที่พระราชอ านาจของพระมหากษัตริย์แผ่ขยาย
ครอบคลุมไปถึงพื้นที่ดังกล่าวจึงอาจมีการทับซ้อนกันของอ านาจรัฐมากกว่าหนึ่งแห่ง โดยเน้น
ความผูกพันระหว่างพระมหากษัตริย์ในราชธานีกับเจ้าเมืองประเทศราช ช่วงเวลาเดียวกันนี้ส านึก
ของความเป็นชาติได้เกิดขึ้นในสังคมไทย จากการแบ่งเขตแดนแบบประเทศตะวันตก ตามเส้น
สมมติบนแผนที่ซึ่งจ าลองจากลักษณะทางกายภาพของสภาพภูมิประเทศจริง พื้นที่ตามเส้น สมมติ
ดังกล่าวนับเป็นการก าหนดอาณาเขตของความเป็นรัฐชาติ (Thongchai Wichakul,1994 :130
66
