Page 18 - รวมถอดบทเรียน CAST
P. 18
๑๗
ถ้าไม่ปลูกพืชผักอย่างอื่น ก็จะได้แต่ข้าว มีรายได้จากข้าวฤดูกาลละ ๑ ถึง ๒ ครั้งเท่านั้นในระหว่างที่รอก็ต้องใช้
ื
เงินเก่าเงินเก็บ แต่ถ้าปลูกพชผักบนหัวคันนา เลี้ยงปลาในนาข้าว ชาวนาก็สามารถลดค่าใช้จ่ายในเรื่องอาหาร
นอกจากจะกินเองแล้ว "ครูอาจารย์" ท่านสั่งสอนไว้เสมอ เหลือกินก็ ท าบุญ ท าทาน เก็บ แล้วจึงขาย เท่านี้ก็น าพา
ิ่
ชาวนา ๙ ขั้นสู่ความพอเพียง อย่างยั่งยืนได้ อีกทางหนึ่ง เริ่มง่ายๆ แค่เพมพนที่คันนาจากเดิมให้มีขนาดความกว้าง
ื้
ไม่น้อยกว่า ๒ เมตร สูงไม่น้อย ๑.๒๐ เมตร แถมด้วยคลองไส้ไก่บริเวณ ๒ ฝั่งบนหัวคันนา เท่านี้ก็จะมีพนที่
ื้
ในการปลูกพืชผักมากขึ้น การปลูกนั้นเน้นการปลูกแบบผสมผสาน ปลูกหลากหลายชนิด ไม่เน้นปลูกจ านวนมาก
เท่านี้ก็จะมีหัวคันนาทองค าไว้ใช้แล้ว
ส าหรับการย่ าขี้ในนาข้าว วิทยากรได้พูดถึง มูลสัตว์ที่ใช้ ควรเลือกมูลวัวหรือมูลควาย เพราะเป็น
ื
ื
สัตว์ที่กินหญ้าหรือพช มูลจึงมีเส้นใยของพชผสมอยู่ เมื่อน ามาย่ าผสมกับน้ าคลุกกับผิวดินแล้วทิ้งให้แห้ง จะสานกัน
ุ
เป็นแผ่นช่วยยึดหน้าดิน อกทั้งการท างานของจุลินทรีย์ที่มีอยู่ในมูลสัตว์ จะแทรกเข้าไปอดช่องว่างในเนื้อดิน
ี
เป็นตัวประสานท าให้ดินยึดเกาะติดกัน จึงท าให้ช่วยลดการรั่วซึมของน้ าได้ นอกจากนี้ ยังเป็นการสร้างระบบนิเวศ
ั
ให้กับบ่อน้ า เพราะมูลสัตว์ท าให้เกิดแหล่งอาหารของสัตว์น้ า เช่น หนอนแดง และไรแดง อนเป็นอาหารของกุ้ง
หอย ปู และปลา และพดถึงวิธีท า โดยเริ่มจากการน ามูลสัตว์ เช่น มูลวัว มูลควาย เทกระจายลงบนพนที่ที่ต้องการ
ื้
ู
ให้ทั่วรดน้ าให้ดินชุ่มจนเป็นดินเลน เหยียบย่ าให้มูลสัตว์ผสมกับดินจนเป็นเนื้อเดียวกัน ตากให้แห้งสนิทจึงใช้งานได้
จากนั้นวิทยากรให้ผู้เข้าอบรมฝึกปฏิบัติการย่ าขี้ในนาข้าว เพอปรับปรุงบ ารุงดินก่อนการเพาะปลูก และฝึก
ื่
ปฏิบัติการปั้นหัวคันนาทองค า
ลิงค์คลิปวิดีโอ : ศพช.อุดรธานี องค์ความรู้หลักกสิกรรมธรรมชาติ ฐานเรียนรู้ : คันนาทองค า
- YouTube
๘. ฐำนฅนรักษ์ดิน
วิทยากรอธิบายถึงวิธีง่าย ๆ และมีประสิทธิภาพสูงในการฟื้นฟูผืนดินของคุณให้กลับมาสมบูรณ์
นั่นก็คือ “การปลูกแฝก” เพราะแฝกเป็นก าแพงธรรมชาติที่ช่วยลดการพงทลายของหน้าดิน ช่วยดักตะกอนดิน
ั
สร้างความสมบูรณ์ของดินและน้ า โดยการปลูกแฝก อธิบายได้ดังนี้
