Page 49 - ЖАРАТЫЛЫСТАНУ-6
P. 49
заттарды араластырып, жер бедерін ің
өзгеруіне әсерін тигізеді. Жа-
нартаудың атқылауынан тау жын ыс-
тарының ұсақ бөлшектері атмосфер а-
ға көтеріледі. Күшті жел тұз, шаң д ы
жоғары көтеріп атмосфераға таратад ы
немесе мұхит пен теңіздерге алып ке-
леді. Тірі ағзалар топырақтың түзілуін е
және қалдықтары тау жыныстары қа-
24-сурет. Жер қабықтары батын қалыңдатады және түзілуіне қа-
түрлерін ің өзара әрекеттесуі тынасады.
Зат және энергия айналымы. Географиялық қабықтың комп о-
ненттері – зат және энергия айналымының әсерінен байлан ысып
жатқан тұтас дене. Нәтижесінде қабық аралық зат айналым ы
жүреді. Зат және энергия айналымының бірнеше түрлері бар: атмо-
сферадағы ауа айналымы, жер қыртысындағы айналым, су айна-
лымы және т.б.
Барлық айналымдардың арасында жетекші рөл тропосферад ағы
ауа айналымына тиесілі. Тропосферадағы ауаның айналымы өзін е
гидросфераны қосып алып, дүниежүзілік су айналым ын
қалыптастырады. Барлық айналымдар бір-бірімен тығыз байлан ыс-
та. Айналымдағы су басқа компоненттермен өзара әрекеттесіп,
