Page 71 - ЖАРАТЫЛЫСТАНУ-6

Географиялық нүктелердің координаттарын карта бо-
йынша есептеу. Мысал ретінде Қарағанды қаласының коорди н ат-
тарын есептейміз. Бірінш і кезекте ендігін тауып аламыз. Ол үшін
қандай параллельдер арасында орналасқандығын анықтаймыз.
Масштабы 1:5000 000 болатын картада Қарағанды қаласы солтүстік
ендіктің 48 (А) және 52 (Ә) параллельдері аралығында орналасқан. Екі
параллельдің айырмасы – 4 градус. 48 және 52 параллельдерінің арасы –
9 см. Кейіннен 48 (А) параллельден Қарағандыға (Б) дейінгі
арақашықтықты өлшейміз. Оның ұзынды- ғы – 4 см. Есептейміз: 4
· 4 : 9 = 1,77, жуықтасақ 1,8. Бұл жердегі
1 бүтін сан (1 сағатта 60 минут. 1 минутта 60 секунд). Ендігі жерде 08-
ді минутқа айналдырамыз (8 · 6) = 48. Біздің есебіміз бойын- ша –
1,48 болды. Бұл санды алғашқыда анықталған 48 параллельге қосамыз.
48 + 1,48 = 49,48 немесе 49°48 (49 градус 48 минут) с.е. Енді бойлығын
есептейміз. Қарағанды қаласы шығыс бойлықтың 72

Қарағанды

35-сурет. Коорди наттарды анықтау