Page 90 - ЖАРАТЫЛЫСТАНУ-6

Мұхит сулары және ондағы тұз жер бетіне Жер қойнауын ан
жиналған. Әсіресе қалыптаса бастаған кезде. Мұхитқа өзен сулары
да тұз алып келеді (60%-дан астамы). Мұхит суларындағы тұздың
мөлшері тұрақты. Тұз жануарлардың қаңқасы мен қабыршақтарын
қалыптастырады, онымен балдырлар қоректенеді және өлген н ен
кейін мұхит табанына шөгеді, сонымен бірге тұз жаңбыр арқылы
толығып отырады.
Су бетіндегі тұздылықтың таралуы атмосфералық жауын-
шашынның мөлшеріне және булануына байланысты зоналық
заңдылыққа тәуелділігі байқалады. Тұздылықтың азаюына өзен
сулары және еріген мұзтаулар (айсберг) әсер етеді. Экваторлық бел-
деуде жауын-ш ашынның мөлшері көп болғандықтан салыстырм а-
лы түрде тұздылығы төмен (34‰). Тропиктік белдеуде керісін ш е
жауын-ш ашын аз, буланушылық жоғары, сондықтан да тұздылығ ы
ең жоғары белдеу (36‰). Полярлық белдеулердегі тұздылықтың аз
болуы буланушылықтың аздығына және мұздықтардың еруін е
байланысты (33‰).
Мұхиттық ағыстар және ірі өзен сулары тұздылықтың зоналық
таралуына кедергі жасайды. Карта бетінде тұздылығы бірдей
жерлерді изогали сызығы арқылы біріктіреді. Ең жоғарғы тұздылық
Қызыл теңізінде байқалады (42‰).

→ Судың тұздылығын анықтаймыз. Егер де 25 литр судан
800 г тұз алған жағдайда.
Шешімі. Тұздылық дегеніміз 1 литр судағы тұздың мөлшері.