Page 473 - คู่มือตุลาการ เล่มที่ 1 วิ.แพ่ง มีสารบัญ ebook

คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ส่วนวิธีพิจารณาความแพ่ง ๔๔๕

๒.๒.๒.๑ เป็นทายาทผู้มีสิทธิรับมรดกถ้าไม่มีสิทธิรับมรดก ก็ไม่ใช่

ทายาทผู้มีสิทธิยื่นค าร้องขอ (ฎีกาที่ ๑๔๙๑/๒๕๒๓, ๗๓๘/๒๕๒๔, ๔๘๙๒/๒๕๓๖)

ตัวอย่างกรณีไม่ใช่ทายาทผู้มีสิทธิรับมรดก

(๑) ผู้ร้องทั้งสองเป็นเพียงหลานของพี่ของปู่ ผู้ตาย จึงมิใช่ผู้สืบสันดานของ

ผู้ตายและมิใช่ทายาทผู้มีสิทธิรับมรดกของผู้ตายตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๖๒๙ ทั้งมิได้กล่าวอ้างว่า

เป็นผู้มีส่วนได้เสียในทรัพย์มรดก ผู้ร้องทั้งสองจึงไม่มีสิทธิร้องขอให้ตั้งผู้จัดการมรดกของผู้ตาย

(ฎีกาที่ ๗๔๙/๒๕๓๙)

(๒) แม้ผู้คัดค้านที่ ๒ จะเพิ่งคลอดและศาลมีค าสั่งภายหลังผู้ตายถึงแก่ความตาย

ประมาณ ๘ เดือนว่าผู้คัดค้านที่ ๒ เป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของผู้ตายก็ตาม ผู้คัดค้านที่ ๒ ก็มี

สิทธิรับมรดกของผู้ตายในฐานะทายาทโดยธรรมย้อนหลังไปถึงวันที่เจ้ามรดกถึงแก่ความตาย
ตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๕๕๘ วรรคแรก และเป็นทายาทโดยธรรมล าดับที่ ๑ ผู้ร้องเป็นเพียงน้อง

ร่วมบิดามารดาเดียวกันกับผู้ตายจึงไม่มีสิทธิในทรัพย์มรดกของผู้ตายและมิได้เป็นผู้มีส่วนได้เสีย

ในทรัพย์มรดก เพราะผู้มีส่วนได้เสียตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๗๑๓ หมายถึงผู้ได้รับประโยชน์

จากทรัพย์มรดกโดยตรงมาตั้งแต่ต้นขณะเจ้ามรดกถึงแก่ความตาย หาใช่เกิดขึ้นในภายหลัง

ตามสัญญาประนีประนอมยอมความซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อระงับข้อพิพาทระหว่างคู่กรณีไม่

ผู้ร้องจึงไม่มีสิทธิร้องขอให้ตั้งผู้จัดการมรดกได้ (ฎีกาที่ ๑๑๙๖/๒๕๓๘)

๒.๒.๒.๒ เป็นผู้มีส่วนได้เสีย ผู้มีส่วนได้เสีย หมายถึง ผู้ได้รับประโยชน์

จากทรัพย์มรดกโดยตรงมาตั้งแต่ต้นขณะเจ้ามรดกถึงแก่ความตาย (ฎีกาที่ ๑๑๙๖/๒๕๓๘)

ตัวอย่างที่ถือว่าเป็นผู้มีส่วนได้เสีย

(๑) ผู้ตายไม่มีทายาทเลย ซึ่งกรณีเช่นนี้แม้ทรัพย์มรดกจะตกทอดแก่แผ่นดิน

ก็ตาม แต่แผ่นดินก็ไม่ใช่ทายาท จึงต้องถือว่าเจ้าหนี้เป็นผู้มีส่วนได้เสียในกองทรัพย์มรดกและ

มีสิทธิร้องต่อศาลขอให้ตั้งผู้จัดการมรดกได้ตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๗๑๓ (ฎีกาที่ ๑๖๙๕/๒๕๓๑

ประชุมใหญ่)

(๒) สามีภริยาอยู่กินด้วยกันโดยมิได้จดทะเบียนสมรส ผู้ร้องเป็นภริยา

ที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายของเจ้ามรดก ไม่ใช่ทายาทโดยธรรม แต่มีส่วนได้เสียในทรัพย์สินร่วมกัน

ก็ถือว่าเป็นผู้มีส่วนได้เสียเช่นกัน (ฎีกาที่ ๑๐๘๖/๒๕๒๐)

(๓) ผู้มีส่วนได้เสียที่จะร้องขอให้ตั้งผู้จัดการมรดกตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๗๑๓

หาจ าต้องมีส่วนได้เสียในทรัพย์มรดกของผู้ตายโดยเป็นทายาทโดยตรงของผู้ตายทุกกรณีไม่

เมื่อผู้ร้องเป็นบุตรของนาย บ. กับนาง น.โดยนาย บ. อยู่กินฉันสามีภรรยากับนาง จ. และนาง น.

ก่อนใช้ ป.พ.พ. บรรพ ๕ หลังจากนาง น. มารดา ผู้ร้องถึงแก่ความตาย นาย บ.และนาง จ. ร่วมกัน