Page 17 - หนังสือ เรื่อง ภาษากับวัฒนธรรมไทยในท้องถิ่น
P. 17
สภาพจิตใจของตัวละคร
เรื่องขุนช้างขุนแผนมีลักษณะที่น่าสนใจบางอย่างที่สามารถจะนำมาวิจารณ์ โดยอาศัยหลัก
จิตวิทยานี้ ตามทฤษฎีของฟรอยด์ กล่าวว่า จิตใจของมนุษย์บ่างออกเป็นสามส่วนคือ ความรู้สึกผิดชอบชั่วดี
ความรู้สึกฝ่ายสูง (super-ego) สภาพธรรมดาของจิตใจ คือตัวเราเอง (ego) และความรู้สึกฝ่ายต่ำ (id) ซึ่งถูกผลัก
ลงอยู่ใต้สำนึก (subconscious) กวีคือผู้ที่อารมณ์รุนแรงกว่าปรกติ แต่ถูกกดไว้อยู่ในจิตใต้สำนึก และสามารถ
ระบายอารมณ์อันรุนแรงนี้ออกมาได้อย่างเป็นศิลปะ ถ้าพิจารณาถึงประวัติของกวีว่า จะมีบางสิ่งบางอย่างที่สัมพันธ์
กับลักษณะที่ปรากฏอยู่ในเรื่องขุนช้างขุนแผน กวีที่น่าจะนำมาวิเคราะห์ได้ดีที่สุดคือสุนทรภู่
๓.๕ การศึกษาภาษากับประเพณีที่ปรากฏในเรื่องขุนช้างขุนแผน
๓.๕.๑ ประเพณีเกี่ยวกับชีวิต
ประเพณีในเรื่องขุนช้างขุนแผนส่วนใหญ่เป็นประเพณีเกี่ยวกับชีวิต คือการปฏิบัติพิธีต่าง ๆ ในสังคม
ประเพณีในเรื่องขุนช้างขุนแผนเป็นประเพณีที่เกิดจากความเชื่อที่อยู่นอกเหนือจากความคิดความเข้าใจของคน คือ
เรื่องภูตผีปีศาจและเทวดาฟ้าดิน โดยอาศัยความเชื่อต่าง ๆ นี้เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจหรือเสริมกำลังใจ เมื่อคน
ในสังคมเกิดโรคภัยไข้เจ็บหรืออันตราย วิธีคลายทุกข์ก็คือการบนบานศาลกล่าวเทวดาอารักษ์ให้มาคุ้มครองตนเอง
และครอบครัว เมื่อคนมีความเชื่อเหล่านี้มากขึ้นเป็นเวลานานจึงกลายเป็นความเชื่อที่ฝังลึกในจิตใจและความ
เป็นอยู่ของคนในสังคม แม้ว่าเวลาผ่านไปสังคมเจริญขึ้นแต่ความเชื่อเหล่านี้จะยังคงอยู่ แต่อาจจะเปลี่ยนไปบ้าง
ตามกาลเวลา ส่วนการประกอบพิธียังจำเป็นต่อคนในสังคมจึงมีการปรับเปลี่ยนไปตามความเหมาะสมแต่ยังคง
รักษาไว้ เพียงเพราะทำแล้วเกิดความสบายใจและพิธีในแต่ละสังคมมีความแตกต่างกันออกไปตามสภาพของสังคม
นั้น ๆ
ประเพณีเกี่ยวกับชีวิตที่ปรากฏในวรรณคดีเรื่อง ขุนช้างขุนแผน สามารถแบ่งออกได้เป็น ประเพณีเกี่ยวกับ
การเกิด ประเพณีการทำขวัญและโกนผมไฟ ประเพณีโกนจุก ประเพณีการบวช ประเพณีการแต่งงาน และ
ประเพณีการทำศพ
หน้า | ๑๒
