Page 145 - TH Edition Ver3
P. 145
บทที่ 4
พระสุตตันตปฎก ทีฆนิกาย ปาฎิกวรรค (ปาติกวรรค)
พระไตรปิฎก ฉบับแปล เล่ม 11
พระสูตร เล่ม 3
ุ
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สม̣มาสม̣พท̣ธส̣ส.
ขอนอบน้อม แด่พระองค์นั้น พระผู้มีพระภาค พระผู้บรรลุอรหัตผลแล้ว พระผู้ตรัสรู้ชอบด้วยพระองค ์
เอง
ุ
(ขอนอบน้อม พระผู้มีพระภาค อรหันตสัมมาสัมพทธเจ้าพระองค์นั้น)
บทน า
พระสูตร เล่ม 3 ในบทนี้ คือพระไตรปิฎก ฉบับแปล เล่ม 11 เรียกชื่อว่าพระสุตตันตปิฎก ทีฆ
นิกาย ปาฎิวรรค ดังที่กล่าวมาแล้วในบทต้น ๆ ค าว่า “พระไตรปิฎก” ซึ่งเป็นชื่อเรียกในภาษาไทย ก็
ุ
คือ เตปิฏก (Tepiṭaka) ในปาฬิ (ภาษาบาลี) หมายถึง ค าสอนของพระพทธเจ้าที่เรียกว่า พระพทธ
ุ
พจน์
ุ
การศึกษาพระพทธพจน์ ถ้าจัดแบ่งโดยตอน ท่านผู้รู้นิยมแบ่งเป็น 3 ตอน คือ ปฐมพทธพจน์
ุ
ุ
มัชฌิมพทธพจน์ และปัจฉิมพทธพจน์ ซึ่งปฐมพทธพจน์ คือ พระอทานที่พระพทธเจ้าตรัสเปล่งออก
ุ
ุ
ุ
ุ
ครั้งแรก ขณะที่พระองค์ตรัสรู้ใหม่ ๆ ณ มหาโพธิบัลลังก์ มัชฌิมพทธพจน์ คือ พระสัทธรรมที่
ุ
ุ
ุ
ุ
พระพทธเจ้าทรงแสดงไว้ตลอดเวลา 45 พระวัสสา เป็นพระพทธพจน์ ที่อยู่ระหว่างกลางปฐมพทธ
ุ
พจน์และปัจฉิมพทธพจน์ ซึ่งหมายถึง ค าสอนที่พระพทธเจ้าตรัสสอนครั้งสุดท้าย เมื่อทรงบรรทมอยู่
ุ
ระหว่างต้นรังทั้งคู่ ก่อนที่จะเสด็จปรินิพพาน
นอกจากมีการจัดการจัดหมวดหมู่ของพระพทธพจน์ออกเป็น 3 ตอนแล้ว พระพทธพจน์
ุ
ุ
ทั้งหมดยังมีการจัดหมวดหมู่โดยปิฎก (ตะกร้า, หมวดหมู่) โดยจัดเป็น 3 ปิฎก คือ วินัยปิฎก
สุตตันตปิฎก และอภิธรรมปิฎก ดังได้กล่าวอธิบายแล้วในบทก่อนหน้านี้ ยังมีการจัดหมวดหมู่พระพทธ
ุ
พจน์ โดยแบ่งหรือจัดตามนิกาย (หมวดหมู่) โดยเฉพาะให้กับการจัดพระสุตตันตปิฎก ออกเป็น 5
นิกาย คือ ทีฆนิกาย มัชฌิมนิกาย สังยุตตนิกาย และ ขุททกนิกาย
บางท่านจัดแบ่งหมวดหมู่ตาม องค์ (Añga - ส่วน) ออกเป็น 9 องค์ คือ สุตตะ เคยยะ เวยยา
กรณะ คาถา อุทานะ อิติวุตตกะ ชาตกะ อัพภูตธัมมะ และเวทัลละ
