Page 73 - 02_สทธมนษยชนกบการปฏบตงานของตำรวจ_Neat

๖๖

บทนี้มุงนําเสนอภาพความเปลี่ยนแปลงของ “รัฐไทย” ภายใตกระแสสิทธิมนุษยชนโลก
โดยใชชวงเวลาตั้งแตการเขาเปนสมาชิกองคการรักษาสันติภาพของโลก คือ สหประชาชาติ

(United Nations) เปนจุดเริ่มตนการอธิบาย เนื่องดวยเปนชวงเวลาที่แนวคิดสิทธิมนุษยชน
๒
ถูกกระจายไปในวงกวางและไดรับการรับรองในระดับนานาชาติ ประกอบกับการจัดทําสนธิสัญญา

ระหวางประเทศดานสิทธิมนุษยชนหลายฉบับที่ประเทศไทยเองไดเขารวมเปนภาคี ในสวนตอไปจึงเนน
พิจารณาผลการดําเนินการของรัฐไทยในการวางกรอบ กลไก กติกาภายในประเทศที่เปนการสงเสริม

สนับสนุน และปองกันไมใหเกิดการละเมิดสิทธิมนุษยชนในดานตางๆ ตามหลักสากลเปนสําคัญ

¾Ñ²¹Ò¡ÒÃÊÔ·¸ÔÁ¹Øɪ¹¢Í§ÃÑ°ä·Â
พัฒนาการความกาวหนาของสังคมมีผลตอการใหคุณคาตอ “คน” เปลี่ยนผันไป

เปนที่ทราบกันดีวาในอดีต รัฐไทยมีการจัดวางชนชั้นทางสังคมที่ลดหลั่นเหลื่อมลํ้า เชน เจาขุนมูลนาย
ไพรทาส การขยับชนชั้นไมใชเรื่องงายเทากับยอมรับในชะตาชีวิตของตนเอง มโนทัศนเรื่อง “สิทธิ”

ยังไมอยูในความรับรูของสังคมคนสวนใหญ

วาทกรรมเรื่อง “สิทธิของบุคคล” และ “สิทธิธรรมชาติ” เกิดในภายหลังเมื่อมีกลุมคน
ที่ไดรับการศึกษาจากตะวันตก มีแนวคิดปฏิเสธระบบไพร และมีโลกทัศนสมัยใหมที่เปนวิทยาศาสตร
มากขึ้น คนเหลานี้มักเขามาทํางานในแวดวงนักเขียน งานหนังสือพิมพ และในระบบราชการ

ความเปลี่ยนแปลงสําคัญเริ่มชัดเจนขึ้นเรื่อยมาตั้งแตสมัยรัชกาลที่ ๔ เมื่อภูมิปญญาแบบตะวันตก

ขยายวงกวาง เกิดการใหคุณคาบนฐานที่เทาเทียมแก “ปจเจกบุคคล” โดยมีกฎหมายรับรองอยางชัดเจน
ตัวอยางเชน เกิดกฎหมายอาญา หากกระทําผิดตองไดรับโทษ เทียบกับกฎหมายเกานั้น ถาผูกระทําผิด

เปนบุคคลในระดับชั้นยศหรือมีศักดินาที่สูงกวา เชน มูลนายกระทําตอทาสยังไมถือวาเปนการกระทําผิด
๓
ในทันใด ราษฎรเริ่มตระหนักถึงบทบาทและความสําคัญของตนขึ้นเรื่อยๆ นําไปสูการบั่นทอน
ความเชื่อเดิมเรื่อง “ชาติกําเนิด” ที่วาคนเกิดมามีบุญบารมีไมเทากันจึงตองกมหนายอมรับในชะตากรรม
ในสมัยรัชกาลที่ ๕ ดวยตองปรับปรุงประเทศใหมีความเปนอารยะเพื่อตอบโต

การคืบคลานเขามาของลัทธิจักรวรรดินิยม หลายแนวคิดตามคติตะวันตกกลายเปนกระแสที่กอใหเกิด
การเปลี่ยนแปลงตามมา เชน เปลี่ยนการพิจารณาคดีตามหลักจารีตมาสูการอางอิงหลักฐานและ

พยานมากขึ้น ปองกันไมใหเจาหนาที่ลุแกอํานาจ ๔

๒ ประเทศไทยเขาเปนสมาชิกสหประชาชาติลําดับที่ ๕๕ เมื่อวันที่ ๑๖ ธันวาคม ๒๔๘๙ ภายหลังสหประชาชาติกอตั้ง ๑ ป
เหตุผลที่ใชในการเขาเปนสมาชิกองคการสหประชาชาติเปนจุดเริ่มตนอธิบายสิทธิมนุษยชนในประเทศไทย เนื่องจากเปน
ชวงเวลาที่สิทธิมนุษยชนถูกทําใหเปนประเด็นสากลและไดรับการกลาวถึงในระดับนานาชาติ ประกอบกับมีกลไกระดับ
นานาชาติเกิดขึ้นมากมายเพื่อสนับสนุนแนวคิดนี้ กอใหเกิดความเปลี่ยนแปลงขนานใหญนี้ ทําใหรัฐไทยตองปรับตัว
และสรางความเปลี่ยนแปลงภายในรัฐอยางมากดวยเชนเดียวกัน
๓ ธเนศ อาภรณสุวรรณ, อางแลว หนา ๗๙-๘๓.
๔ ธเนศ อาภรณสุวรรณ, เพิ่งอาง, หนา ๙๖-๙๙.