Page 17 - รวมอารยธรรมเกือบเสร็จ
P. 17
๑๓
พระมหากษัตริย์ เป็นศูนย์เจตนารมณ์ร่วมระหว่างรัฐบาลกับประชาชน ซึ่งจะท าให้ชาติเกิดความเจริญ
ทัดเทียมนานาชาติ
๒. แนวคิดการปกครองแบบประชาธิปไตย
การปกครองแบบประชาธิปไตยเป็นแนวความคิดที่มีรากฐานมาจากเรื่องภราดรภาพและเสรีภาพ
ของสังคมตะวันตก โดยในสังคมไทยนั้นพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงได้ตระหนักถึงความ
จ าเป็นที่จะต้องวางรากฐานแนวคิดแบบนี้ในสังคม ดังนั้นจึงได้ทรงประกาศให้เจ้านายและข้าราชการ
เลือกตั้งต าแหน่งพระมหาราชครูปุโรหิตาจารย์ และพระมหาราชครูมหิธรซึ่งเป็นต าแหน่งตุลาการที่ว่างลง
แทนการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง อันเป็นการฝึกหัดให้เหล่าขุนนางและเจ้านายรู้จักฝึกฝนการแสดงออกทาง
ความคิดในทางการเมือง ต่อมาเมื่อพระบรมวงศานุวงศ์และบุตรหลานของเสนาบดีซึ่งมีโอกาสไปศึกษายัง
ต่างประเทศก็ได้รับเอาความคิด ประเพณี ค่านิยม ทางวัฒนธรรมต่างๆ เข้ามายังประเทศไทยและก็เริ่มมีการ
แสวงความคิดเห็นต่อระบบการเมืองการปกครองของไทยว่ายังล้าหลังควรจะมีการแก้ไขปรับปรุง
กลุ่มคนไทยที่ได้รับการศึกษาและเป็นกลุ่มที่เคลื่อนไหวให้มีการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองการ
ปกครองก็คือกลุ่มก้าวหน้า ร.ศ.๑๐๓ ซึ่งมีความเห็นว่าเมืองไทยควรจะต้องปรับปรุงประเทศให้ทัดเทียม
นานาอารยประเทศเพื่อความอยู่รอดเป็นเอกราชโดยน าความกราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า
เจ้าอยู่หัว ถวายความเห็นให้มีการเปลี่ยนแปลงระเบียบราชการแผ่นดินเมื่อเดือน มกราคม พ.ศ.๒๔๒๗ ให้มี
การปกครองแบบ คอนสติติวชั่นแนล โมนากี (Constitutional Monarchy) และควรป้ องกันการคอรัปชั่นโดย
ให้ราชการมีเงินเดือนตามควรแก่ฐานานุรูป มีกฎหมายที่ให้ความยุติธรรมตามควรแก่ราษฎร ให้มีเสรีภาพ
แสดงความคิดเห็น และการคัดเลือกคนเข้ารับราชการควรจะค านึงถึงความรู้ความสามารถเป็นหลัก
แนวความคิดแบบนี้ได้แพร่หลายโดยผ่านสื่อทางหนังสือพิมพ์ที่เป็นวิทยาการของชาวตะวันตก ซึ่งมีมาตั้งแต่
สมัยรัชกาลที่ ๔ โดยมีปัญญาชนและผู้ที่สนใจการเมือง ต่างตื่นตัวที่จะแสดงความคิดเห็นในเรื่องนี้หลายคน
เช่น เทียนวรรณ และ ก.ศ.ร. กุหลาบ โดยเทียนวรรณนั้นได้เสนอแนะให้เอาระบบสภามาใช้และชี้ให้เห็นถึง
ความส าคัญของราษฎรในการปกครองประเทศพร้อมเรียกร้องให้มีการเปลี่ยนแปลงขนบธรรมเนียม
ประเพณีไทยเสียใหม่ให้ทัดเทียมอารยประเทศ ส่วน ก.ศ.ร. กุหลาบ ได้ออกหนังสือ สยามประเภทสุนทโร
วาทพิเศษซึ่งวิจารณ์ทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคม และภัย จากชาติจักรวรรดินิยมตะวันตกซึ่งเข้ามามี
บทบาทส าคัญที่ก่อให้เกิดความคิดในการสร้างชาติขึ้น โดยให้มีการรวมตัวกันในลักษณะของรัฐชาติมี
ศูนย์กลางอยู่ที่เมืองหลวงเพื่อป้ องกันภัยจากลัทธิจักรวรรดินิยม แต่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
