Page 16 - รวมอารยธรรมเกือบเสร็จ

๑๒

ด้วยเพราะเหตุผลที่ว่าราษฎรยังไม่เข้าใจระบบดังกล่าวและจะท าให้เกิดความยุ่งยากตามมา ดังนั้นควรให้

การศึกษาแก่ประชาชนให้เกิดความรู้ความเข้าใจก่อน แต่พระองค์ก็ยังทรงมีความตั้งใจที่จะให้ประชาชน

เข้าใจระบบเทศบาล เนื่องจากเป็นพื้นฐานสู่การปกครองระบอบประชาธิปไตยจึงพยายามเสนอแนวคิดว่า

การปฏิรูปเหล่านี้ควรท าอย่างค่อยเป็นค่อยไป แต่พระราชด าริของพระองค์ยังไม่ทันเป็นรูปธรรมก็มีการ

ปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. ๒๔๗๕ ก่อน ซึ่งภายหลังคณะรัฐบาลในสมัยต่อมาก็ได้มีการ

ประกาศใช้พระราชบัญญัติจัดระเบียบเทศบาล พ.ศ.๒๔๗๖ ขึ้นและมีการจัดตั้งเทศบาลเป็นครั้งแรกใน พ.ศ.

๒๔๗๘ (ชูวงศ์ ฉายะบุตร , ๒๕๓๙ : ๑๒๔-๑๒๕)

แนวคิดทางการเมือง

๑. แนวคิดเกี่ยวกับกษัตริย์ระบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์สมัยใหม่

เป็นแนวคิดทางการเมืองที่เน้นความส าคัญของพระองค์พระมหากษัตริย์ในฐานะที่พระองค์ทรง

เป็นราชาธิปไตยแบบใหม่หรือสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ลักษณะพื้นฐานของแนวความคิดดังกล่าว คือ การมี

ความเชื่อว่าในสังคมการเมืองมีความไม่เท่าเทียมอยู่แล้วโดยธรรมชาติตระกูลของเจ้าเป็น “ขัตติยวงศ์” ซึ่งมี

มานานและมีภาระหน้าที่ในการจัดการปกครองประเทศเพื่อให้สังคมการเมืองมีความสงบสุขและเพื่อให้

ราษฎรมีโอกาสก้าวพ้นวัฏสงสารอย่างไรก็ดีระบบประชาธิปไตยแบบใหม่จะแตกต่างจากสยามโบราณในแง่

ที่ว่า องค์พระมหากษัตริย์ขึ้นครองราชย์โดยได้รับความเห็นชอบของสมาชิกชนชั้นน าของสังคมการเมือง

คือ ได้รับความเห็นชอบจากขุนนาง สมณะ ชี พราหมณ์ ไม่ใช่การขึ้นครองราชย์โดยการใช้อาวุธแบบ

โบราณและเมื่อทรงขึ้นครองราชย์แล้วพระองค์ทรงมีแนวพระราชด าริน าการเปลี่ยนแปลงให้บังเกิดขึ้นแก่

สยามใหม่โดยพระองค์เอง ดังพระราชด ารังของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๕ ว่า

“ประเทศอื่นๆ ราษฎรเป็นผู้ขอให้ท า เจ้าแผ่นดินจ าใจท า ในเมืองเรานี้เป็นแต่พระเจ้าคิดเห็นควรท าเพราะจะ

เป็นการเจริญแก่บ้านเมือง” แนวพระราชด าริของพระองค์จึงถือได้ว่าเป็นแม่แบบของแนวความคิด

สมบูรณาญาสิทธิราชย์สยามและต่อเนื่องมาถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระองค์ก็

ทรงมีแนวพระราชด าริไปในแนวทางเดียวกับพระราชบิดา (นครินทร์ เมฆไตรรัตน์, ๒๕๓๕ : ๓๘-๒๙)

อย่างไรก็ตามเมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ขึ้นครองราชย์ พระองค์ทรงผสมผสาน

แนวคิดแบบชาตินิยมเข้ากับราชาธิปไตย โดยการสร้างความรู้สึกชาตินิยมในหมู่ประชาชนซึ่งมุ่งไปที่การ

กระท าให้เกิดความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ด้วยการใช้นโยบายชาตินิยมแบบอังกฤษที่มี ชาติ ศาสนา