Page 18 - ภาษาไทย ม.ปลาย

18 | ห น า

ซ. ผูฟงอภิปรายไดศึกษารายละเอียดตามหัวขออภิปรายมาลวงหนาบางหรือไม หากมี
การศึกษามาลวงหนา จะทําใหวิเคราะหวิจารณได

4.4 คําใหโอวาท

มีหลักเกณฑการพิจารณาและวิจารณ คือ
ก. ผูใหโอวาทเปนใคร มีคุณวุฒิมีหนาที่ที่จะใหโอวาทหรือไม

ข. สาระสําคัญของเรื่องที่ใหโอวาทมีอะไรใหขอคิดเรื่องอะไร สอนอะไรมีแนวทาง

ปฏิบัติอยางไร
ค. เรื่องที่ใหโอวาทมีความถูกตอง มีเหตุมีผลสอดคลองตามหลักวิชาการหรือไม

นาเชื่อถือเพียงใด

ง. มีเทคนิคและกลวิธีในการพูดโนมนาวจิตใจของผูฟงและมีการอางอิง คําคม สํานวน
สุภาษิต หรือยกเรื่อง ยกเหตุการณมาประกอบอยางไรบาง

จ. ใชภาษาไดดี ถูกตองสละสลวย คมคาย ไพเราะ ประทับใจตอนไหนบาง

สรุป

1. วิจารณญาณในการฟงและดู หมายถึงการรับสารใหเขาใจตลอดเรื่องแลวใชปญญาคิด

ไตรตรอง โดยอาศัยความรู ความคิด เหตุผล และประสบการณเดิม แลวสามารถนําสาระตางๆ ไปใชใน
การดําเนินชีวิตไดอยางเหมาะสม โดยมีขั้นตอนดังนี้

1.1 ฟงและดูใหเขาใจตลอดเรื่องกอน

1.2 วิเคราะหเรื่อง วาเปนเรื่องประเภทใด ลักษณะของเรื่องและตัวละครเปนอยางไร มี
กลวิธีในการเสนอเรื่องอยางไร

1.3 วินิจฉัย พิจารณาเรื่องที่ฟงเปนขอเท็จจริง ความคิดเห็น เจตนาของผูเสนอเปนอยางไร

มีเหตุผลนาเชื่อถือหรือไม
1.4 การประเมินคาของเรื่องเมื่อผานขั้นตอน 1 – 3 แลว ก็ประมาณวาเรื่องหรือสารนั้นดี

หรือไมดี มีอะไรที่จะนําไปใชใหเปนประโยชนได

1.5 การนําไปใชประโยชนเมื่อผานขั้นตอนที่ 1 – 4 แลว ขั้นสุดทายคือ นําคุณคาของเรื่องที่

ฟงและดูไปใชไดเหมาะสมกับกาลเทศะและบุคคล
2. การวิเคราะห หมายถึงการแยกแยะประเภท ลักษณะ สาระสําคัญและการนําเสนอพรอมทั้ง

เจตนาของผูพูดหรือผูเสนอ

การวินิจ หมายถึงการพิจารณาเรื่องอยางไตรตรอง หาเหตุผลขอดีขอเสีย และคุณคาของสาร