Page 34 - E-Modul Pendidikan Bahasa Bali SD
P. 34

BAB VII
                                        Berbagai Keterampilan berbahasa Bali



                  Sub Capaian Pembelajaran MK:
                      Setelah mempelajari topik ini mahasiswa mampu:
                      1)  Memahami brbagai Keterampilan berbahasa Bali yang bersifat lisan
                          (menyimak dan berbicara)
                      2)  Memahami brbagai Keterampilan berbahasa Bali yang bersifat  tulis
                          (membaca dan menulis)
                  Uraian Materi:
                         7.1 Teges Wacana
                         Basa  pinaka  tata  pralambang  sakadi  bakalan  lan  mamaya  (bersifat
                  abstrak). Basa pacang jakti lan marupa (nyekala) yening jeroning lan majalaran
                  wacana. Tata wangun basa (struktur) tan pawacana kabaos mati, wacana tan
                  patata (struktur) taler kabaos aor mabrarakan lan meweh karesepang. Wacana
                  sinah jeroning teks santukan kasujatianyane wacana wantah teks sane kaiket
                  antuk  kahanan  bebaosan  (konteks  komunikasi).  Tetujon  nyelehin  wacana
                  inggih punika nyinahang tata runtut (keteraturan) basa lan paiketan tegesnyane
                  sane kaanggen manusa jeroning nekedang daging pikayunan lan pangapti.

                         Yening  maosang  teges  wacana,  sinah  wenten  makudang-kudang
                  panampen  saking  para  sujana  sane  prasida  kaanggen  tetimbang.  Sadurung
                  mahbahang indik teges wacana, indayang uratiang lengkara-lengkara ring sor.
                         - Titiang tan purun nulak pawacanan Ida anaké Agung.
                         - Manut pawacanan Ida Anaké Agung, panjaké sami mangda ngayah
                         mareresik.
                         - Umat Hinduné seneng pisan mirengang dharma wacana Ida Pedanda
                         Madé Gunung.
                         - Indayang mangkin Gusti mawacana mangda titiang uning ring
                         sapakayunan Gustiné.
                         -  Rencana  pembangunan  jalan  layang  di  Denpasar  baru  sebatas
                         wacana.
                         - Satua is one of the most story in balinese narrative discourse

                         Yening uratiang lengkara-lengkarane ring duur, wacana ketahkasengguh
                  wacana  jeroning  basa  Indonesia  lan  discourse  jeroning  basa  Inggris.  Yening
                  pupulang  teges  wacana  man  ut  lengkara-lengkarane  ring  duur,  luire:  1)
                  panguduh  utawi  titah;  2)  baos  utawi  atur  uning;  3)  ajah-ajahan  agama  sane
                  patut laksanayang; 4) daging manah; 5) baos sane durung kalaksanayane; lan
                  6) kria sastra (kakawian).



                                                           31
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39