Page 34 - E-Modul Pendidikan Bahasa Bali SD
P. 34
BAB VII
Berbagai Keterampilan berbahasa Bali
Sub Capaian Pembelajaran MK:
Setelah mempelajari topik ini mahasiswa mampu:
1) Memahami brbagai Keterampilan berbahasa Bali yang bersifat lisan
(menyimak dan berbicara)
2) Memahami brbagai Keterampilan berbahasa Bali yang bersifat tulis
(membaca dan menulis)
Uraian Materi:
7.1 Teges Wacana
Basa pinaka tata pralambang sakadi bakalan lan mamaya (bersifat
abstrak). Basa pacang jakti lan marupa (nyekala) yening jeroning lan majalaran
wacana. Tata wangun basa (struktur) tan pawacana kabaos mati, wacana tan
patata (struktur) taler kabaos aor mabrarakan lan meweh karesepang. Wacana
sinah jeroning teks santukan kasujatianyane wacana wantah teks sane kaiket
antuk kahanan bebaosan (konteks komunikasi). Tetujon nyelehin wacana
inggih punika nyinahang tata runtut (keteraturan) basa lan paiketan tegesnyane
sane kaanggen manusa jeroning nekedang daging pikayunan lan pangapti.
Yening maosang teges wacana, sinah wenten makudang-kudang
panampen saking para sujana sane prasida kaanggen tetimbang. Sadurung
mahbahang indik teges wacana, indayang uratiang lengkara-lengkara ring sor.
- Titiang tan purun nulak pawacanan Ida anaké Agung.
- Manut pawacanan Ida Anaké Agung, panjaké sami mangda ngayah
mareresik.
- Umat Hinduné seneng pisan mirengang dharma wacana Ida Pedanda
Madé Gunung.
- Indayang mangkin Gusti mawacana mangda titiang uning ring
sapakayunan Gustiné.
- Rencana pembangunan jalan layang di Denpasar baru sebatas
wacana.
- Satua is one of the most story in balinese narrative discourse
Yening uratiang lengkara-lengkarane ring duur, wacana ketahkasengguh
wacana jeroning basa Indonesia lan discourse jeroning basa Inggris. Yening
pupulang teges wacana man ut lengkara-lengkarane ring duur, luire: 1)
panguduh utawi titah; 2) baos utawi atur uning; 3) ajah-ajahan agama sane
patut laksanayang; 4) daging manah; 5) baos sane durung kalaksanayane; lan
6) kria sastra (kakawian).
31