Page 37 - E-Modul Pendidikan Bahasa Bali SD
P. 37

a)  Sinonimi  utawi  len  raos  inggih  punika  paiketan  pantara  kruna-kruna
                  sane mirib tegesnyane, sakadi kruna enggal lan becat. Imba krunanyane ring
                  lengkara sakadi; I Ketut enggal sajaan majalan. I Ketut becat sajaan mejalan.
                          b) Polisemi inggih punika kruna sane madue teges lintangan ring asiki,
                  sakadi kruna warih „ari kencing‟, „keturunan‟. Polisemi puniki matumpang teteh
                  (tumpeng tindih) sareng homonimi. Imbanyane ring lengkara sakadi;
                                  •  Ten dados mewarih driki (Warih=air kencing)
                                  •  Dayu      Ari   punika     warih    saking    Ratu    Aji   Raka
                                      (warih=keturunan)
                         c) Homonimi inggih punika paiketan teges lan wangun yening kalih teges
                  utawi  lintang  kasinahang  antuk  wangun  sane  pateh.  Imbanyane  kruna  lima
                  „tangan‟  lan  lima  „petekan  utawi  wilangan  lima‟,  duur  “angga  sarira”,  duur
                  “genah”
                                •  Duuran jang kebene !
                                •  Apa misi duurne I Komang ?”

                         d)  Hiponimi  inggih  punika  paiketan  teges  sane  madaging  paiketan
                  maundag-  undagan  (hirarki).Paiketan  teges  sakadi  puniki  nampek  sareng
                  sinonim,  inggih  punika  yening  wenten  kruna  sane  madue  makasami  pahan
                  teges saking kruna tiosan, nanging nenten tungkalikanyane. Imbanyane, kruna
                  cempaka,  jepun,  sandat,  pucuk,  lan  gumitir  pinaka  hiponimi  saking  kruna
                  bunga. Kruna bunga pinaka superordinat saking kruna cempaka, jepun, sandat,
                  pucuk, lan gumitir (Palmer, 1976). Imbanyane ring lengkara sakadi;

                      Mang Ayu liu pesan meli bunga, ada sandat, cempaka, jepun lan gumitir.

                      Bahan Diskusi:
                             1.  Sebutkan jenis-jenis keterampilan bahasa bali
                             2.  Berikanlah  contoh  Keterampilan  berbahasa  Bali  yang  harus
                                dimiliki gudu saat ini yang sesuai dengan kurikulum 2013

























                                                           34
   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42