Page 40 - E-Modul Pendidikan Bahasa Bali SD
P. 40
2) Widya basa manut aspek pendekatannya (tetilikan; panureksan)
kapalih dados petang pahan.
a. Linguistik Sinkronis, inggih punika widya basa sane tetilikannyane
kawatesin antuk galah.
b. Linguistik Diakronis, inggih punika widya basa sane nelebang indik
panglimbak basa sane taler kabaos widya basa historis.
c. Linguistik Komparatif inggih punika widya basa sane nelebang
pasaihan basa sane alingsehan turmaning kantun wenten
paiketannyane. Yening pasaihan basa sane nenten alingsehan,
kasengguh linguistik kontrastif.
d. Linguistik Struktural inggih punika widya basa sane nganutin
peplajahan basa manut tata wangun basanyane.
3) Widya basa Manut Tatujonnyane kapalih dados kekalih pahan.
a. Linguistik Teoretis, inggih punika widya basa sane matetujon
nglimbakang teori-teori manut sane keanggen nguningin kasujatian
basa; taler kaanggen nguningin uger-uger basa ring basa punika.
b. Linguistik Terapan inggih punika peplajahan widya basa sane
kaplajahin ring wewidangan sane tiosan, minakadi malajahin indik
ngwangun dasa nama, peta dialek, pangajahan basa, miwah nyantenang
uger-uger sesuratan.
4) Widyabasa Manut Tata Wangun kapalih dados limang pahan.
a. Widang fonetik, inggih punika pahan widya basa sane nelebang indik
suara-suara basa.
b. Widang fonemik (fonologi), inggih punika pahan widya basa sane
nelebang suara-suara basa sane prasida minayang artos.
c. Tata Kruna, inggih punika pahan widya basa sane nelebang sakancan
tata pawangunan kruna manut wangun-wangun gramatikal sane
kadruenin.
d. Widang Tata Lengkara, inggih punika widang widya basa sane
malajahin tata pawangunan lengkara manut wangun-wangun gramatikal
sane kadruenin.
e. Widang Leksikologi, inggih punika widang sane nelebang tata cara
ngwangun kamus (dasa nama).
5) Widya basa Manut Panglimbakannyane kapalih dados petang pahan.
a. Linguistik Tradisional (aab purwa)
b. Linguistik abad pertengahan kantos abad ke-18
c. Linguistik abad ke-19
d. Linguistik abad ke-20
6) Widya basa Manut Sikap (sesana) miwah Aliran (penampen)
Sujana-sujana sajeroning widya basa madue sesana miwah tata titi sane
pada matiosan. Punika taler ring panampennyane sajeroning basa,
37