Page 43 - E-Modul Pendidikan Bahasa Bali SD
P. 43
Cihna Pamaos sane Anut (Anut lan Nganutin Tata Krama)
Wenten makudang cihna anut sane patut kauningin, keresepang,
kaulengang ring kayun, lan kemargiang ring mabebaosan. Cihna pamaos
inggihpunika sekadi ring sor:
1) Ngrereh unteng bebaosan sane patut.
Unteng bebaosan pinaka silih sinunggil sane ngardi labda karya pamaos.
Unteng bebaosan sane ngardi nudut ulangun sang sane mirengang
nyarengin pamaos punika. Pamaos sane becik setata sida ngrereh
unteng
sane becik, sujati, lan mawiguna majeng ring sang pangurati.
2) Waged ring daging bebaosan
Pamaos sane becik setata mautsaha ngresepang daging bebaosan sane
jagi
kauningayang. Sedurung bebaosan mamargi pamaos sampun
sidamlajahin, ngresepang, makayun ring angen, lan waged ring daging
bebaosan.
3) Ngresepang sang sane mirengang
Sedurung bebaosan mamargi, pamaos sane becik mautsaha mupulang
gatra nganutin ring napi sane kapireng, soroh lanang wadon jadma,
pakaryan, undagan sekolah, makayunan, aji paweruh sane kaanggen,
lan
sane sampun lumbrah kelaksanayang. Punika pinaka indik sane
kaangen
ngresepang saking pangurati taler sida ngresepang parisolahnyane olih
pamaos, pinaka biuha (strategi) rikala mabebaosan.
4) Ngresepang kahanan
Pamaos sane becik setata mautsaha uning lan ngresepang kahanan
pamaos.
Sang pamaos jagi nyorohang genah, galah, piranti bebaosan, lan
kahanan.
5) Makarya bantang pikobet sane patut
Sebilang makarya pastika madue tetujon. Punika taler ring pamargi
bebaosan. Sang pamaos sane becik setata madue tetujon sane
kapikolihang. Yening tetujon mabebaosan sampun karincikang, mangda
bebaosan sida nganutin tetujon sane tatas.
6) Saling iket sareng sang sane mirengang
Pamaos sane becik sida makarya bantang sane nganutin penampen
sane
kaaptiang saking sang sane mireng ring ungkur bebaosanne. Pangurati
mrasa kauratiang lan kajinin olih pamaos sane maparisolah becik
majeng
40