Page 110 - Nghia vu hop dong
P. 110
trách nhiệm về hành vi của mình và hậu quả của hành vi đó. Tuy nhiên, pháp
luật cũng không buộc một người phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình khi
họ không nhận thức và làm chủ được hành vi khi họ gây thiệt hại. Điều này ko
đồng nghĩa với việc trong mọi trường hợp pháp luật đều miễn trách nhiệm cho
người thực hiện hành vi gây thiệt hại mà vào thời điểm gây thiệt hại, người gây
thiệt hại không nhận thức và làm chủ hành vi của mình. Trước khi thực hiện
hành vi gây thiệt hại, người gây thiệt hại hoàn toàn có đầy đủ khả năng nhận
thức và làm chủ hành vi của mình nhưng bản thân người gây thiệt hại lại tự đặt
mình vào tình trạng không nhận thức và làm chủ hành vi của mình. Nếu người
gây thiệt hại tự đặt mình vào tình trạng ko nhận thức và làm chủ hành vi của
mình thì họ phải chịu trách nhiệm về hậu quả của hành vi đó. Xuất phát từ lý do
này, BLDS 2015 đã quy định về BTTH do người dùng chất kích thích gây ra.
Điều 596 BLDS quy định: “Người do uống rượu hoặc do dùng chất kích
thích khác mà lâm vào tình trạng mất khả năng nhận thức và làm chủ được hành
vi, gây thiệt hại cho người khác thì phải bồi thường ”. Sở dĩ pháp luật dân sự
quy định như vậy bởi vì trước khi thực hiện hành vi gây thiệt hại, người gây
thiệt hại hoàn toàn có khả năng nhận thức và làm chủ hành vi của mình nhưng
họ lại tự đặt mình (uống rượu, bia...) vào tình trạng không nhận thức làm chủ
hành vi và gây thiệt hại, do đó họ phải bồi thường thiệt hại do hành vi của mình
gây ra.
- Nếu người gây thiệt hại do dùng chất kích thích nhưng bản thân họ
không tự kiểm soát được việc dùng chất kích thích - tức là có một người thứ ba
cố ý dùng chất kích thích để người này gây thiệt hại thì người gây thiệt hại
không phải bồi thường. Chính vì vậy, khoản 2 Điều 596 BLDS quy định: “Khi
một người cố ý dùng rượu hoặc chất kích thích khác làm cho người khác lâm
vào tình trạng mất khả năng nhận thức và làm chủ được hành vi mà gây thiệt
hại thì phải bồi thường cho người bị thiệt hại ”. Theo quy định này, người cố ý
dùng chất kích thích (như: đổ rượu, bia vào miệng, cưỡng bức tiêm vào người
khác chất kích thích) làm cho người bị cưỡng bức không thể nhận thức và hành
vi của mình, do đó đã gây thiệt hại cho người khác thì người cố ý dùng chất kích
49