Page 25 - หนังสือเรียนสาระความรู้พื้นฐาน

18

(5) มิกซีดีมา (myxedema) เกิดขึ้นในผูใหญ เนื่องจากตอมไทรอยดหลั่งฮอรโมนออกมา

นอยกวาปกติ ผูปวยจะมีอาการสําคัญ คือการเจริญทั้งทางรางกายและจิตใจชาลง มีอาการชัก ผิวแหง หยาบ
เหลือง หัวใจ ไตทํางานชาลง เกิดอาการเฉื่อยชา ซึม ความจําเสื่อม ไขมันมาก รางกายออนแอ ติดเชื่องาย โรค

นี้พบในเพศหญิงมากกวาเพศชาย

2) ฮอรโมนแคลซิโทนิน (calcitonin) เปนฮอรโมนอีกชนิดจากตอมไทรอยด ทําหนาที่ลดระดับ
แคลเซียมในเลือดที่สูงเกินปกติใหเขาสูระดับปกติโดยดึงแคลเซียมสวนเกินไปไวที่กระดูก ดังนั้นระดับ

แคลเซียมในเลือดจึงเปนสิ่งควบคุมการหลั่งฮอรโมนนี้และฮอรโมนนี้จะทํางานรวมกับฮอรโมนจากตอม

พาราไธรอยดและวิตามินดี
2.3 ตอมพาราไธรอยด (parathyroid gland)

ตอมพาราไธรอยดเปนตอมไรทอที่มีน้ําหนักนอยมาก ติดอยูกับเนื้อของตอมไธรอยดทาง

ดานหลัง ในคนมีขางละ 2 ตอม มีลักษณะรูปรางเปนรูปไขขนาดเล็กมีสีน้ําตาลแดง หรือน้ําตาลปนเหลือง มี

น้ําหนักรวมทั้ง 4 ตอม ประมาณ 0.03 – 0.05 กรัม

ฮอรโมนที่สําคัญที่สรางจากตอมนี้ คือพาราธอรโมน (parathormone) ฮอรโมนนี้ทําหนาที่รักษา
สมดุลของแคลเซียม และฟอสฟอรัสในรางกายใหคงที่ โดยทํางานรวมกับแคลซิโตนิน เนื่องจากระดับ

แคลเซียมในเลือดมีความสําคัญมาก เพราะจําเปนตอการทํางานของกลามเนื้อประสาทและการเตนของหัวใจ

ดังนั้น ตอมพาราธอรโมนจึงจัดเปนตอมไรทอที่มีความจําเปนตอชีวิต
2.4 ตอมหมวกไต (adrenal gland)

ตอมหมวกไต อยูเหนือไตทั้ง 2 ขาง ลักษณะตอมทางขวาเปนรูปสามเหลี่ยม สวนทางซายเปนรูป

พระจันทรครึ่งเสี้ยว ตอมนี้ประกอบดวยเนื้อเยื่อ 2 ชนิด คือ อะดรีนัลคอรเทกซ (adrenal cortex) เปนเนื้อเยื่อ
ชั้นนอกเจริญมาจากเนื้อเยื่อชั้นมีโซเดิรม (Mesoderm) และอะดีนัลเมดุลลา (adrenal medulla) เนื้อเยื่อชั้นใน

เจริญมาจากสวนเนื้อเยื่อชั้นนิวรัลเอกโตเดิรม (neural ectoerm) ดังนั้นการทํางานของตอมหมวกไตชั้นเมดุล

ลาจึงเกี่ยวของกับระบบประสาทซิมพาเธติก ซึ่งผลิตฮอรโมนชนิดตางๆ ดังนี้

1) อะดรีนัล คอรเทกซ ฮอรโมนจากอะดรีนัล คอรเทกซ ปจจุบันนี้พบวาอะดรีนัล คอรเทกซ
เปนตอมไรทอที่สามารถสรางฮอรโมนไดมากที่สุดกวา 50 ชนิด ฮอรโมนที่ผลิตขึ้นแบงออกเปน 3 กลุม ตาม

หนาที่ คือ

(1) ฮอรโมนกลูโคคอรติคอนด (glucocorticoid) ทําหนาที่ควบคุมเบตาบอลิซึมของคาร
โอไฮเดรตเปนสําคัญ นอกจากนี้ยังควบคุมเมตาบอลิซึมของโปรตีน และไขมัน รวมทั้งสมดุลเกลือแรดวยแต

เปนหนาที่รอง การมีฮอรโมนกลูโคคอรติคอนดนี้มากเกินไป ทําใหเกิดโรคคูชชิ่ง (Cushind’s syndrome)

โรคนี้จะทําใหหนากลมคลายพระจันทร (moon face) บริเวณตนคอมีหนอกยื่นอกมา (buffalo hump) อาการ

เชนนี้อาจพบไดในผูปวยที่ไดรับการรักษาดวยยาที่มีคอรตโคสเตรอยดเปนสวนผสม เพื่อปองกันอาการแพ
หรืออักเสบติดตอกันเปนระยะเวลานาน