Page 24 - หนังสือเรียนสาระความรู้พื้นฐาน

17

ฮอรโมนที่ผลิตจากตอมใตสมองมีหนาที่ควบคุมการเจริญเติบโตของรางกาย การทํางานของตอม

ไทรอยด ตอมหมวกไต การทํางานของไต และระบบสืบพันธุ
2.2 ตอมไทรอยด (thyroid)

ตอมไทรอยดมีลักษณะเปนพู 2 พู อยูสองขางของคอหอย โดยมีเยื่อบางๆ เชื่อมติดตอถึงกันได

ตอมนี้ถือไดวาเปนตอมไรทอที่ใหญที่สุดในรางกาย มีเสนเลือดมาหลอเลี้ยงมากที่สุดมีน้ําหนักของตอม

ประมาณ 15 – 20 กรัม ตอมไทรอยดมีเสนเลือดมาเลี้ยงมากมาย ตอมไทรอยดผลิตฮอรโมนที่สําคัญ ไดแก
1) ฮอรโมนไธรอกซิน (thyroxin hormone) ทําหนาที่ควบคุมการเผาผลาญสารอาหารกระตุน

การเปลี่ยนไกลโคเจนไปเปนกลูโคสและเพิ่มการนํากลูโคสเขาสูเซลลบุทางเดินอาหาร จึงเปนตัวพิ่มระดับ

น้ําตาลกลูโคสในเลือด
ความผิดปกติเกี่ยวกับระดับฮอรโมนไธรอกซิน

(1) คอหอยพอกธรรมดา (simple goiter) เปนลักษณะที่เกิดขึ้นโดยตอมขยายใหญเนื่องจาก

ตอมใตสมองสวนหนาสราง ไทรอยดสติมูเลติง ฮอรโมน (thyroid-stimulating hormone เรียกยอ ๆ วา TSH
ทําหนาที่กระตุนตอมไทรอยดใหหลั่งออรโมนเปนปกติ) มากระตุนตอมไทรอยดมากเกินไป โดยที่ตอมนี้ไม

สามารถสรางไธรอกซินออกไปยับยั้งการหลั่ง TSH จากตอมใตสมองได

(2) คอหอยพอกเปนพิษ (toxic goiter) เกิดขึ้นเนื่องจากตอมไทรอยดสรางฮอรโมนมาก
เกินไป เพราะเกิดภาวะเนื้องอกของตอม

(3) คอหอยพอกและตาโปน (exophthalmic goiter) เกิดขึ้นเนื่องจากตอมไทรอยดสราง

ฮอรโมนมากผิดปกติ เพราะไดรับการกระตุนจาก TSH ไทรอยดสติมูเลติง ฮอรโมน (thyroid-stimulating

hormone เรียกยอ ๆ วา TSH) มากเกินไปหรือภาวะเนื้องอกของตอมก็ได คนปวยจะมีอัตราการเผาผลาญ
สารอาหารในรางกายสูง รางกายออนเพลีย น้ําหนักลดทั้งๆ ที่กินจุ หายใจแรงและเร็ว ตอบสนองตอสิ่งเราไว

อาจเกิดอาการตาโปน (exophthalmos) จากการเพิ่มปริมาณของน้ําและเนื้อเยื่อที่อยูหลังลูกตา โรคนี้พบใน

หญิงมากกวาในชาย
(4) คริตินิซึม (cretinnism) เปนความผิดปกติของรางกายที่เกิดจากตอมไทรอยดฝอในวัย

เด็ก หรือพิการตั้งแตกําเนิด ทําใหการเจริญเติบโตของกระดูกลดลง รางกายเตี้ย แคระแกร็น การเจริญเติบโต

ทางจิตใจชาลงมีภาวะปญญาออน พุงยื่น ผิวหยาบแหง ผมบาง