Page 9 - หนังสือเรียนสาระความรู้พื้นฐาน

2

การทํางานของระบบตางๆ ในรางกาย

การทํางานของระบบอวัยวะตางๆ ภายในรางกาย เปนไปโดยธรรมชาติอยางมีระเบียบและประสาน

สัมพันธกันโดยอัตโนมัติ จึงเปนเรื่องที่เราตองศึกษา เรียนรูใหเขาใจเกี่ยวกับวิธีการสรางเสริมและการดํารง

ประสิทธิภาพการทํางานของระบบอวัยวะเหลานั้นใหใชงานไดนานที่สุด
ระบบอวัยวะของรางกาย ทําหนาที่แตกตางกันและประสานกันอยางเปนระบบ ซึ่งระบบที่สําคัญ

ของรางกาย 5 ระบบมีหนาที่ และอวัยวะที่เกี่ยวของ ดังนี้

เรื่องที่ 1 การทํางานของระบบยอยอาหาร

มนุษยเปนผูบริโภคโดยการรับประทานอาหารเพื่อใหรางกายเจริญเติบโต ดํารงอยูไดและซอมแซม

สวนที่สึกหรอ มนุษยจึงมีระบบการยอยอาหารเพื่อนําสารอาหารแรธาตุและน้ําใหเปนพลังงานเพื่อใชในการ

ดํารงชีวิต

การยอยอาหารเปนกระบวนการเปลี่ยนแปลงสารอาหารที่มีขนาดใหญใหเล็กลงจนรางกายดูดซึมไป
ใชได การยอยอาหารมี 3 ขั้นตอน คือ

1) การยอยอาหารในปาก เปนกระบวนการยอยอาหารในสวนแรก อวัยวะที่เกี่ยวของกับการยอย

อาหาร ไดแก ฟน และตอมน้ําลาย ทางเดินอาหารของตนเริ่มตั้งแตปาก มีฟนทําหนาที่บดอาหาร ตอมน้ําลาย
จะหลั่งน้ําลายมาเพื่อยอยแปง ในน้ําลายมีเมือกชวยในการหลอลื่นอาหารใหกลืนไดสะดวก การหลั่งน้ําลาย

อาศัยรสและกลิ่นอาหาร เมื่ออาหารถูกบดเคี้ยวในปากแลว จะเขาสูหลอดอาหารโดยการกลืน

2) การยอยอาหารในกระเพาะอาหาร เปนอวัยวะที่อยูตอจากหลอดอาหาร ใตกระบังลมดานซาย

ดานลางติดกับลําไสเล็ก มีลักษณะเปนกระพุงรูปตัวเจ (J) ผนังกั้นเปนกลามเนื้อเรียบ ยึดหดไดดี การยอยใน
กระเพาะอาหาร ผนังกระเพาะอาหารมีกลามเนื้อแข็งแรง ยืดหยุนและขยายความจุไดถึง 1,000 – 1,200

ลูกบาศกเซนติเมตร มีกลามเนื้อหูรูด 2 แหง คือ กลามเนื้อหูรูดที่ตอกับหลอดอาหารและกลามเนื้อหูรูดที่ตอ

กับลําไสเล็ก ผนังดานในของกระเพาะอาหารมีตอมสรางเอนไซมสําหรับยอยอาหาร เมื่ออาหารเคลื่อนลงสู

กระเพาะอาหารจะกระตุนใหมีการหลั่งเอนไซมออกมา ซึ่งประกอบดวย กรดไฮโดรคอลิก (HCL) ชวย
เปลี่ยนเพปซิโนเจนและไทรเรนนิน จากผนังกระเพาะใหเปนเพปซินและเรนนิน พรอมที่จะทํางานชวยยอย

โปรตีน นอกจากนี้ยังสรางน้ําเมือกมีฤทธิ์เปนดาง ((base)) เคลือบกระเพาะอาหาร กรดในกระเพาะอาหารจะ

ทําลายแบคทีเรียที่ติดมากับอาหาร อาหารจะอยูในกระเพาะอาหารประมาณ 30 นาที ถึง 3 ชั่วโมง ขึ้นอยูกับ
ชนิดของอาหาร โปรตีนจะถูกยอยในกระเพาะอาหารโดยเอนไซมเพปซิน กระเพาะอาหารมีการดูดซึมสาร

บางสวนได เชน สามารถดูดซึมอัลกอฮอลไดดีถึงรอยละ 30-40