Page 50 - MODUL KELAS X
P. 50

2     3  x      1
                                 =   
                                 
                       
                                     
                                       
                              
                        1  2    y    0 


                  Kegiatan Belajar 3 : Determinan dan Invers Matriks

               A.  Determinan Dan Invers Matriks Ordo 2x2
                          a   b 
                   Jika A =       , maka matriks A akan mempunyai invers jika det(A)  0 atau  A = a.d – b.c  0.
                          
                                 
                           c  d 
                   Secara umum hubungan ini dinyatakan :
                                             a   b                 1    d       b
                                    Jika A =          , maka A  =              
                                                              -1
                                             
                                                                         
                                                                                   
                                              c  d               det( A)   c  a  
                              Keterangan :
                               -1
                              A      = Invers dari matriks A
                              det(A)  = determinan dari matriks A
                      Contoh:
                                             -1
                      Diketahui A =, tentukan A  !
                      Jawab:
                      det(A) = ad – bc = 3.2 – 5.1 = 6 – 5 = 1
                          3     5         1    d      b
                                      -1
                      A =         A  =              
                                                         
                          
                                
                           1  2        det( A)   c  a  
                                              1  2     5   2     5
                                            =           =        
                                                            
                                                                     
                                                        
                                              1  1  3     1   3  
                                                 2      5
                      Jadi, invers matriks A adalah     .
                                                         
                                                
                                                 1   3  
                      Apakah setiap matriks mempunyai invers? Telah diuraikan di atas bahwa matriks yang determinannya
                                                                                                          6     3
                      sama dengan nol (det = 0) tidak mempunyai invers dan disebut matriks singular; misalnya B =     .
                                                                                                                
                                                                                                           2  1 
                      Invers sebuah matriks dapat digunakan untuk menyelesaiakn persamaan matriks.
                      Contoh:
                                                           2  1      14   3  
                                                           
                      Jika A matriks rdo 2x2, tentukan A dari       A =        !
                                                                       
                                                                  
                                                                                 
                                                            4  3       2   4 
                      Jawab:
                      Untuk mencari  matriks A, kedua ruas dikalikan dengan invers matriks.
                                       2   1               1     3      1  1   3    1
                      Invers matriks P =        adalah P  =       .              
                                                        -1
                                                                                         
                                                                                 
                                              
                                       
                                        4  3              2  1    4  2   10   4  2 
                                                            4   3
                       1   3     1 2  1     1   3     1    14  3  
                                  
                                                   
                         
                                                            
                                            A =
                                                                      
                       10   4  2   4  3    10   4  2      2   4 
                                                                      
                                          
                                  
                                                            
                         
                                                   
                                     1     0   1   40    5     4     1  
                                            A =               =      2  
                                     
                                           
                                                               
                                                   
                                                                            
                                                                  
                                      0  1    10   60   20     6   2 
                                       4    1  
                      Jadi, matriks A =     2   .
                                               
                                      
                                        6   2 
                  1).  Dua matriks yang saling invers.
                     Jika A dan B adalah dua buah matriks persegi yang berordo sama dan berlaku AB = BA = I (matriks satuan),
                                                            -1
                                                                                           -1
                     maka dikatakan b invers dari A (ditulis B = A ) atau A invers dari B (ditulis A = B ).
                     Contoh:
                                 3     2        5      2
                     Diketahui A=      dan B =         . Apakah A invers dari B ?
                                       
                                                 
                                 
                                                          
                                  7  5           7  3  
                     Jawab:
                                                                46
   45   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55