Page 79 - HistoryofNakornratchasima
P. 79
ผ้าโคราช
ผ้าโคราช เป็นผลิตภัณฑ์พื้นถิ่น ปรากฏหลักฐานเป็นลายลักษณ์ตามบันทึกของ
ผู้เดินทางผ่านเมืองโคราชมาตั้งแต่อดีต ดังเช่น บันทึกของอ็องรี มูโอต์ นักธรรมชาติวิทยา
ชาวฝรั่งเศสผู้เดินทางส�ารวจราชอาณาจักรสยาม กัมพูชาและลาว ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๔๐๑
-๒๔๐๔ (ปลายรัชกาลที่ ๔) ระหว่างที่เขาเดินทางเข้าไปยังบริเวณพื้นที่โคราชได้จดบันทึก
ถึงขบวนกองคาราวานที่สวนทางกับคณะเดินทางของเขาโดยกล่าวถึงสินค้าที่มากับ
กองคาราวานมีทั้ง “ผ้าไหมดิบจากลาวฝั่งตะวันออก ผ้านุ่งทอจากฝ้ายและไหม” (กรรณิกา
จรรย์แสง.(แปล), ๒๕๕๘ : ๓๕๖) ซึ่ึ่งสะท้อนว่าโคราชเคยเป็นแหล่งผลิตผ้าทอที่หลากหลาย
และเป็นแหล่งพักกระจายสินค้าประเภทสิ่งทอและผ้านุ่งมาตั้งแต่ในอดีต
ผ้าหางกระรอก เป็นผ้าที่มีชื่อเสียงอยู่ในปี พ.ศ. ๒๔๙๙ (พูนพิศมัย ดิศกุล, ๒๕๐๒ :
๙๘) รวมถึงบันทึกที่กล่าวถึงการนุ่งผ้าของชาวพื้นถิ่นโคราชมาแต่เดิม ดังเช่น งานบันทึก
ในกาพย์รถไฟหลวงของพระอุบาลีคุณปมาจารย์ สิริจนโท (จันทร์) ในราวปี พ.ศ. ๒๔๖๐
กลุ่มที่นุ่งผ้าซึ่ิ่นด�าแดงเป็นลายขวางแตกต่างจากกลุ่มลาวที่นุ่งผ้าลายล่องตามขาเป็น
ลายแนวตั้งตามขา (เอนก นาวิกมูล, ๒๕๕๐ : ๒๗๓)
ทั้งยังมีงานประพันธ์ของสามัญชน กล่าวถึงร้านรวงอันเป็นที่ขายผ้าแพรพรรณ
ต่าง ๆ ในเมืองโคราช สะท้อนถึงว่าเคยเป็นแหล่งรวบรวมสิ่งทอจากที่ต่าง ๆ ปรากฏใน
งานประพันธ์ร้อยกรองนิราศรถไฟโคราชที่แต่งขึ้นในราวปี พ.ศ. ๒๔๕๕ (ต้นรัชกาลที่ ๖)
ในส่วนที่เดินเที่ยวย่านตลาดเมืองโคราชไว้ว่า “เห็นตามร้านมีแพรผ้าสาระพรรณ
ค้าขายกันชุลมุนออกวุ่นวาย” (ฉาย กาญจนาฉายา, ๒๕๐๖ : ๑๖)
จากงานนิพนธ์และประพันธ์ทั้งหมดจะเห็นได้ว่าโคราชมีผ้าทอหลากหลายรูปแบบ
ทั้งที่ใช้อยู่ในชีวิตประจ�าวันของกลุ่มชนต่าง ๆ และเป็นผลิตภัณฑ์ซึ่ื้อขายแลกเปลี่ยน
ที่ขึ้นชื่อมาตั้งแต่ในอดีต
ผ้าหางกระรอก
รู้เรื่องเมืองโคราช ท่องประวัติศาสตร์และอารยธรรมขอม 77
