Page 1 - เอกสารการเรียนบทที่-2

ความเป็นพลเมือง

บทที่ 2

กำรปกครองในระบอบประชำธิปไตย

กฤษณ์ วงศ์วิเศษธร

หัวข้อเนื้อหำ

ตอนที่ 2.1 มโนทัศน์พื้นฐานเกี่ยวกับประชาธิปไตย

เรื่องที่ 2.1.1 ความหมาย ลักษณะของการปกครองในระบอบประชาธิปไตย

เรื่องที่ 2.1.2 ความเป็นมาของการปกครองระบอบประชาธิปไตย

เรื่องที่ 2.1.3 ปัจจัยที่เอื้อต่อการปกครองระบอบประชาธิปไตย

เรื่องที่ 2.1.4 รัฐธรรมนูญกับการปกครองในระบอบประชาธิปไตย
ตอนที่ 2.2 หลักการพื้นฐานของการปกครองระบอบประชาธิปไตย

เรื่องที่ 2.2.1 หลักประชาธิปไตย

เรื่องที่ 2.2.2 หลักนิติรัฐ

เรื่องที่ 2.2.3 การมีส่วนร่วมของประชาชน

แนวคิด

1. ค าว่า “ประชาธิปไตย” ได้เดินทางผ่านกาลเวลาทางประวัติศาสตร์มานับร้อยนับพันปี

แล้ว แต่ดูเหมือนการให้ความหมายและคุณลักษณะของการปกครองในระบอบประชาธิปไตยยังคง

ไม่นิ่ง เราจะพบว่ามีความพยายามสร้างเสริมเติมแต่งค าว่าการปกครองประชาธิปไตยไปในทิศทาง

ต่าง ๆ เพื่อตอบสนองความต้องการทางการเมือง เช่น ประชาธิปไตยแบบไทย ๆ ประชาธิปไตย
แบบรวมศูนย์ตัดสินใจ ประชาธิปไตยที่กินได้ ฯลฯ ซึ่งถ้อยค าเหล่านี้พาเรามาไกลจนหลงลืมไปว่า

แท้จริงแล้วประชาธิปไตยมีรากฐานที่เป็นสากล (Universal) อยู่ สิ่งที่เป็นรากฐานของระบอบ

ประชาธิปไตย ก็คือ หลักประชาธิปไตย และหลักนิติรัฐ อันเปรียบเสมือนเสาค ้ายันการปกครองใน

ระบอบประชาธิปไตยไม่ให้กลายเป็นการปกครองโดยฝูงชนที่ปราจากกฎเกณฑ์ทางกฎหมายใด ๆ

2. ความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตยจ าเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีความรู้ความ
เข้าใจในการปกครองระบอบประชาธิปไตยเสียก่อน เพราะค าว่า “พลเมือง” นี้ แปรผันตามระบอบ

การปกครองในแต่ละประเทศ ซึ่งจะสอดรับหรือสะท้อนลักษณะอันส าคัญของการปกครอง

ในประเทศนั้น ๆ ออกมาเป็นบุคลิกลักษณะของพลเมืองที่พึงประสงค์ของรัฐ ดังนั้น พลเมือง ใน

21