Page 20 - สังคมสูงวัยกับความท้าทายของตลาดแรงงานไทย - ธนาคารแห่งประเทศไทย
P. 20
รูปที่ 2.5 จ านวนชั่วโมงท างานเฉลี่ยต่อสัปดาห์ (ซ้าย) และสัดส่วนผู้มีงานท าที่อยู่นอกระบบ (ขวา)
ที่มา: แบบส ารวจภาวะการท างานของประชากร (Labor Force Survey: LFS) ค านวณโดยธนาคารแห่งประเทศไทย
ภาพรวมและความท้าทายของตลาดแรงงานไทยจากสังคมสูงวัย
ปริมาณอุปทานแรงงานไทยโน้มลดลงอย่างต่อเนื่องสะท้อนผ่านทั้งจ านวนประชากรผู้มีงานท า
(Extensive margin) จ านวนชั่วโมงการท างานเฉลี่ยต่อคนที่ลดลงและการย้ายออกไปท างานแรงงานนอกระบบ
(Intensive margin) นอกจากนี้ การเปลี่ยนผ่านดังกล่าวจะรวดเร็วและมีผลรุนแรงมากขึ้นเนื่องจากวัย
แรงงานจ านวนมากก าลังเข้าสู่วัยสูงอายุ เหลือเพียงวัยแรงงานรุ่นใหม่จ านวนน้อยกว่ามากที่ก าลังเริ่มท างานและ
ท าหน้าที่หารายได้สนับสนุนสมาชิกสูงอายุในครัวเรือนที่เลิกท างานแล้ว
การเข้าใจถึงพฤติกรรมของตลาดแรงงานไทยและปัจจัยที่ก าหนดปริมาณอุปทานแรงงานทั้งใน
ระดับมหภาค อาทิ โครงสร้างประชากร ภาวะเศรษฐกิจ และพฤติกรรมของแรงงานในแต่ละรุ่น (generation)
และในระดับจุลภาคหรือระดับครัวเรือน อาทิ โครงสร้างครอบครัว โดยเฉพาะลักษณะโครงสร้างครอบครัวแบบ
ขยายของไทย องค์ประกอบของสมาชิกในบ้าน (การมีเด็กเล็กหรือผู้สูงอายุในครัวเรือน) ความสามารถในการหา
รายได้ของสมาชิกคนอื่นในครอบครัว ตลอดจนการอาศัยอยู่ในหรือเขตนอกเมือง จึงเป็นประเด็นส าคัญส าหรับ
การวางแผนนโยบายจูงใจแรงงานในอนาคตเพื่อรักษาจ านวนผู้มีงานท าและช่วยสนับสนุนประชากรให้
ท างานได้เหมาะสมกับศักยภาพ รวมทั้งสามารถเพิ่มความมั่นคงทางรายได้ให้แก่ตนเองและครัวเรือน
2.3 ผลการศึกษา
2.3.1. ปัจจัยก าหนดอุปทานแรงงานของไทย: ระดับมหภาค
การวิเคราะห์ด้วย Age-Period-Cohort Model สามารถศึกษาผลกระทบต่อการตัดสินใจท างานของ
ประชากรแยกตามสาเหตุหรือปัจจัยต่างๆ ในระดับมหภาคได้ ซึ่งประกอบด้วย (1) อายุ (2) พฤติกรรมที่
เปลี่ยนแปลงตาม Generation ของประชากร และ (3) ปัจจัยที่เปลี่ยนแปลงตามกาลเวลา (รายละเอียดเพิ่มเติม
ในภาคผนวก Appendix A: แบบจ าลอง age-period-cohort (APC) เพื่อวิเคราะห์การตัดสินใจท างานใน
ระดับมหภาค)
20
