Page 11 - สังคม เศรษฐกิจ การเมืองไทย
P. 11
๒
จะหามปรามได แมองคกรทางศาสนาอาจทัดทานอํานาจกษัตริยได ในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชยนั้น
ไมมีรัฐธรรมนูญหรือกฎหมายใด ๆ ที่จะอยูเหนือกวาคําชี้ขาดของกษัตริย ตามทฤษฎีพลเมืองนั้น
ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชยมอบความไววางใจทั้งหมดใหกับพระเจาแผนดิน
โดยบทเรียนนี้จะใหบรรยายถึงวิกฤตการณการเมืองครั้งสําคัญเทานั้น มิไดจะลง
รายละเอียดครอบคลุมถึงการเมืองตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน
¡Òû¯ÔÇÑμÔ òô ÁԶعÒ¹ òô÷õ
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัวทรงปฏิรูปประเทศใหทันสมัยในหลายดาน
แตการปฏิรูปรัฐธรรมนูญกลับเปนไปอยางเชื่องชาซึ่งสรางความไมพอใจในหมูพวกหัวกาวหนา
และพวกหัวรุนแรง
ในป พ.ศ. ๒๔๕๔ ไดเกิดกบฏ ร.ศ. ๑๓๐ ซึ่งดําเนินการโดยคณะนายทหารหนุม เปาหมาย
ของคณะคือเปลี่ยนแปลงรูปแบบการปกครองและลมลางระบอบเกาและแทนที่ดวยระบบรัฐธรรมนูญ
ตะวันตกที่ทันสมัย และอาจตองการยกพระบรมวงศานุวงศพระองคอื่นเปนพระมหากษัตริยแทนดวย
อาจกลาวไดวากบฏ ร.ศ. ๑๓๐ เปนแรงขับดันใหคณะราษฎรปฏิวัติ โดยภายหลังยึดอํานาจแลว
พระยาพหลพลพยุหเสนาไดเชิญผูนําการกบฏ ร.ศ. ๑๓๐ ไปพบและกลาวกับขุนทวยหาญพิทักษ
(เหล็ง ศรีจันทร) วา “ถาไมมีคณะคุณ ก็เห็นจะไมมีคณะผม” และหลวงประดิษฐมนูธรรมก็ไดกลาว
ในโอกาสเดียวกันวา “พวกผมถือวาการปฏิวัติครั้งนี้เปนการกระทําตอเนื่องจากการกระทํา
เมื่อ ร.ศ. ๑๓๐” การปฏิวัติดังกลาวลมเหลวและผูกอการถูกจําคุก นับแตนั้นพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลา
เจาอยูหัวทรงเลิกความพยายามสวนใหญในการปฏิรูปรัฐธรรมนูญ และทรงปกครองประเทศตอไป
ภายใตระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย โดยมีขอยกเวนบางที่โปรดฯ แตงตั้งสามัญชนบางคนสู
สภาองคมนตรีและรัฐบาล
ตอมา สมเด็จพระเจานองยาเธอเจาฟาฯ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา ทรงสืบราชสมบัติ
สืบตอจากพระเชษฐา เปนพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว หลังพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลา
เจาอยูหัวเสด็จสวรรคต พระองคทรงสืบชวงปกครองประเทศในวิกฤตการณ พระเชษฐาของพระองค
ทรงไดทําใหสถานะของประเทศเกือบจะลมละลาย เพราะทรงมักจะใชเงินจากกองคลังมาปกปด
การขาดดุลของทองพระคลังขางที่ และขอเท็จจริงยังมีวารัฐ และประชาชนถูกบังคับใหจายเงินแกพระบรม
วงศานุวงศหลายพระองค ซึ่งมีวิถีชีวิตอันหรูหราฟุมเฟอย พระองคทรงรีบจัดตั้งอภิรัฐมนตรีสภาขึ้นเปน
องคกรหลักในการปกครองรัฐ เพื่อพยายามแกไขปญหาที่ประเทศกําลังเผชิญอยู สภานั้นประกอบดวย
เจานายอาวุโสมีประสบการณซึ่งเคยดํารงตําแหนงรัฐมนตรีในรัฐบาลกอนมาแลว เจานายเหลานั้น
เรงเปลี่ยนตัวสามัญชนที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัวในขาราชการพลเรือนและทหารแลว
แทนที่ดวยคนของพวกตน สภาถูกครอบงําโดย สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบริพัตรสุขุมพันธุ
กรมพระนครสวรรควรพินิต เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย ผูทรงไดรับการศึกษาจากเยอรมนี และเปน