Page 118 - กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา

๑๑๑

หรือผูซึ่งตองชวยเจาพนักงานตามกฎหมายในการปฏิบัติการตามหนาที่ตามประมวลกฎหมายอาญา
มาตรา ๑๓๘ และหากมีการตอสูโดยไดทํารายหรือฆาราษฎรที่เขาชวยเหลือยอมมีโทษหนักกวา

ทํารายหรือฆาประชาชนธรรมดาตามมาตรา ๒๙๖ ประกอบมาตรา ๒๙๕, มาตรา ๒๙๘ ประกอบ
มาตรา ๒๙๗ และมาตรา ๒๘๘ ประกอบมาตรา ๒๘๙

ข) หากราษฎรจับผูกระทําความผิดซึ่งหนาและเปนความผิดดังที่ระบุไวในบัญชีทาย
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา แมราษฎรจะไมไดรับความคุมครองอยางขอ ก) แตราษฎร

ก็มีอํานาจใชกําลังหรือใชการปองกันเพื่อการจับไดตามสมควรแกกรณีโดยไมมีความผิด
ในทางตรงกันขามผูที่จะถูกจับไมสามารถอางวาเปนการกระทําเพื่อปองกันสิทธิเสรีภาพของเขาได

หากทํารายราษฎรผูที่จะจับก็มีความผิดฐานทํารายรางกายผูอื่น หรือความผิดอื่น ๆ แลวแตกรณี
¡Ã³ÕÃÒɮèѺâ´ÂäÁ‹ÁÕอํา¹Ò¨¨Ñº ราษฎรผูจับจะไมไดรับการคุมครองจากกฎหมาย

และผูที่จะถูกจับกุมยอมมีอํานาจที่จะกระทําเพื่อปองกันสิทธิเสรีภาพของเขาที่จะไมใหถูกจับได
โดยไมมีความผิดดวย
ดังนั้น การจับไมวาจะเปนพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจ หรือจะเปนราษฎรจะทําการ

จับกุมผูใด จะตองปฏิบัติตามกฎหมายเกี่ยวกับเรื่องนั้น ๆ กฎหมายจึงจะคุมครองการกระทําของ
เจาพนักงานหรือราษฎรผูจับนั้น แตหากไมปฏิบัติตามกฎหมายเสียแลวก็ยอมจะไมไดรับการคุมครอง

จากกฎหมาย

õ.ô ¢ŒÍจํา¡Ñ´ã¹¡ÒèѺ

แมวาประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาจะใหอํานาจเจาพนักงานฝายปกครอง

หรือตํารวจ มีอํานาจในการจับกุมก็ตาม หากการจับนั้นเปนการกระทําที่กระทบสิทธิเสรีภาพสวนบุคคล
จึงตองมีขอจํากัดบางประการ กลาวคือ การใชอํานาจในการจับของเจาพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจ

นั้น ไดมีขอจํากัดไว ๒ ทาง คือ
õ.ô.ñ ¢ŒÍจํา¡Ñ´ã¹àÃ×èͧ¢Í§อํา¹Ò¨¢Í§à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹

แมวาประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญากําหนดใหพนักงานฝายปกครอง
หรือตํารวจมีอํานาจในการจับกุมก็ตาม แตอํานาจของแตละฝายไมเหมือนกัน ดังที่ไดมีคําพิพากษาของ

ศาลฎีกาไดวางบรรทัดฐานไว กลาวคือ
¡Ã³Õ·Õè¼ÙŒ¨Ñºà»š¹¾¹Ñ¡§Ò¹½†Ò»¡¤Ãͧ

พนักงานฝายปกครองจะมีอํานาจจับได੾ÒÐÀÒÂã¹à¢μ·Õèμ¹ÁÕอํา¹Ò¨´Ùáž×é¹·Õè
¹Ñé¹ æ à·‹Ò¹Ñé¹ เนื่องจากพระราชบัญญัติลักษณะปกครองสวนทองถิ่นฯ ไดกําหนดอํานาจและหนาที่
ของกรรมการอําเภอ ในเรื่องที่เกี่ยวกับความผิดอาญาไวในมาตรา ๑๐๑ ขอ ๒ “ความอาญาเกิดขึ้น

ในทองที่อําเภอใดหรือตัวจําเลยมาอาศัยอยูในทองที่อําเภอใด ใหกรรมการอําเภอ (นายอําเภอ,

ปลัดอําเภอ) มีอํานาจที่จะสั่งใหจับผูตองหามาไตสวนใหคดีเรื่องนั้นในชั้นตน”