Page 15 - กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา

๘

ñ.õ ¹ÔÂÒÁÈѾ·

ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑ บัญญัติวา

“ในประมวลกฎหมายนี้ ถาคําใดมีคําอธิบายไวแลว ใหถือตามความหมายดังไดอธิบายไว
เวนแตขอความในตัวบทจะขัดกับคําอธิบายนั้น” จากบทบัญญัติดังกลาว จะเห็นไดวา คําใดที่ประมวล
กฎหมายนี้ไดมีคําอธิบายไวแลวก็ใหถือเอาความหมายตามที่ประมวลกฎหมายนี้ไดอธิบายความเอาไว
ในคํานิยามศัพท เวนแต กรณีขอความในตัวบทกฎหมายจะขัดกับคําที่ไดอธิบายไวในคํานิยามศัพท

ก็ใหถือความหมายที่ปรากฏในตัวบทนั้นเอง
ดังนั้น จึงกลาวไดวา คํานิยามศัพทจึงเปนคําที่แสดงความหมายตางๆ ที่ใชในประมวล

กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาฉบับนี้ ซึ่งอาจมีความหมายที่ไมตรงกับความหมายตามปกติธรรมดา
นั้นเอง อยางไรก็ตาม หากมีถอยคําใดที่ปรากฏมาในคดีความและถอยคํานั้น ๆ ไมไดมีคํานิยามไว
หากมีปญหาใหใชความหมายที่ปรากฏในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานในการตีความคํานั้นแทน
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๒ ใหความหมายของคําตาง ๆ ดังนี้

(ñ) ÈÒÅ หมายความถึง “ศาลยุติธรรมหรือผูพิพากษา ซึ่งมีอํานาจทําการอันเกี่ยวกับ
คดีอาญา”

จากความขางตน คําวา “ศาล” จึงมีความหมาย ๒ อยาง
๑. ศาล คือ ตัวศาล หรือสถาบันศาล ซึ่งเปนอาคารสถานที่ตั้ง หรือที่ทําการ
ของศาล
๒. ผูพิพากษา คือ ตัวบุคคลที่ไดรับการแตงตั้ง ซึ่งอาจเปนนายเดียว หรือองคคณะ

ผูพิพากษา ซึ่งมีอํานาจทําการเกี่ยวกับคดีอาญา
ศาลยุติธรรมแบงออกเปน ๓ ชั้น คือ

ñ. ÈÒŪÑé¹μŒ¹ เปนศาลที่คูกรณีเริ่มตน ในการฟองรองดําเนินคดี ซึ่งในการดําเนิน
คดีอาญานั้น ศาลชั้นตนไดแก ศาลแขวง ศาลจังหวัด ศาลอาญา ศาลอาญากรุงเทพใต ศาลอาญาธนบุรี
และศาลยุติธรรมอื่นที่ไดมีพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลนั้นกําหนดใหเปนศาลชั้นตน เชน ศาลเยาวชน
และครอบครัว

ò. ÈÒÅÍØ·¸Ã³ เปนศาลที่อยูในระดับสูงกวาศาลชั้นตน ซึ่งมีอํานาจพิจารณา
พิพากษาคดีที่ไดมีการอุทธรณคําพิพากษาหรือคําสั่งของศาลชั้นตน มีอํานาจพิจารณาพิพากษาบรรดา

คดีที่มีการอุทธรณคําพิพากษาหรือคําสั่งของศาลชั้นตน มี ๑๐ แหง ไดแก ศาลอุทธรณ ศาลอุทธรณ
ภาค ๑ - ๙
ó. ÈÒÅ®Õ¡Ò เปนศาลสูงสุดมีอํานาจพิจารณาพิพากษาบรรดาคดีที่อุทธรณ

คําพิพากษา หรือคําสั่งของศาลอุทธรณ ปจจุบันที่ศาลฎีกาเพียงแหงเดียว
(ò) ¼ÙŒμŒÍ§ËÒ หมายความถึง “บุคคลผูถูกหาวาไดกระทําความผิดแตยังมิไดถูกฟอง
ตอศาล” กรณีจะเปนผูตองหานั้น บุคคลนั้นจะตองถูกผูเสียหายกลาวหา โดยการรองทุกข

หรือบุคคลอื่นกลาวหาโดยการกลาวโทษ ซึ่งการที่จะรองทุกขหรือกลาวโทษนั้น จะตองกระทํา
ตอพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจ หรือพนักงานสอบสวน แตทั้งนี้ยังมิไดถึงชั้นที่จะฟองรองตอศาล