Page 263 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 263
زﻳﺒﺎﺋﻴﻬﺎﻳﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ).(1
ﮔﺰﻧﻔﻮن ،ﺷﺎﮔﺮد ﻣﻌﺮوف ﺳﻘﺮاط ،ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻳﻚ ﻗﺮن ﺑﻌﺪ از ﻫﺮودوت ﺑﻮده اﺳﺖ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ
ﻛﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن را ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮده اﺳﺖ ،وﻟﻲ او ﺑﺮ ﻋﻜﺲ ﻫﺮودوت ﻛﻪ دوره اﻋﺘﻼي اﻳﺮان را دﻳﺪه و ﺗﻮﺻﻴﻒ
ﻛﺮده اﺳﺖ ،دوره اﻧﺤﻄﺎط اﻳﺮان را دﻳﺪه و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي ﻣﻴﺎن روﺣﻴﻪ و اﺧﻼق اﻳﺮاﻧﻴﺎن در دوره ﻛﻮروش و
روﺣﻴﻪ و اﺧﻼق آﻧﻬﺎ در ﻋﻬﺪ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورده و ﺗﻐﻴﻴﺮ و اﻧﺤﻄﺎط اﺧﻼق اﻳﺮاﻧﻴﺎن را در دوره ﺧﻮدش
ﺗﻮﺿﻴﺢ داده اﺳﺖ).(2
اﮔﺮ اﺧﻼق ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻳﺮاﻧﻴﺎن را ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻠﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎ اﮔﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻠﻞ ﭘﻴﺸﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ،
ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻣﺎ ﺑﺮاي دوري ﺟﺴﺘﻦ از اﻃﺎﻟﻪ ﺳﺨﻦ ،از ﻧﻘﻞ ﭘﺎرهاي ﻣﺸﺨﺼﺎت اﻋﻢ از ﺧﻮب ﻳﺎ ﺑﺪ ﻛﻪ
ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ از ﺧﺼﺎﻳﺺ روح اﻳﺮاﻧﻲ اﺳﺖ ﺧﻮدداري ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ.
در رواﻳﺎت اﺳﻼﻣﻲ ﺧﻠﻖ و روﺣﻴﻪ اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﻮرد ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ از دو ﺟﻬﺖ :ﺑﻲ ﺗﻌﺼﺒﻲ
و آزاد ﻓﻜﺮي ،و دﻳﮕﺮ داﻧﺶ دوﺳﺘﻲ.
در آﻳﻪ ﻛﺮﻳﻤﻪ ﻗﺮآن آﻣﺪه اﺳﺖ":و ﻟﻮ ﻧﺰﻟﻨﺎه ﻋﻠﻲ ﺑﻌﺾ اﻻﻋﺠﻤﻴﻦ ﻓﻘﺮاه ﻋﻠﻴﻬﻢ ﻣﺎ ﻛﺎﻧﻮا ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ«)(3
ﻳﻌﻨﻲ اﮔﺮ ﻗﺮآن را ﺑﺮ ﻓﺮدي از ﻋﺠﻢ ﻓﺮو ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ اﻳﻨﺎن)اﻋﺮاب( ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻤﺎن ﻧﻤﻲآوردﻧﺪ .اﻣﺎم ﺻﺎدق
ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد آري اﮔﺮ ﻗﺮآن ﺑﺮ ﻋﺠﻢ ﻧﺎزل ﺷﺪه ﺑﻮد ،ﻋﺮب ﺑﻪ آن اﻳﻤﺎن ﻧﻤﻲآورد وﻟﻲ ﺑﺮ ﻋﺮب ﻧﺎزل
ﮔﺸﺖ و ﻋﺠﻢ اﻳﻤﺎن آورد ،و اﻳﻦ ﻓﻀﻴﻠﺖ ﻋﺠﻢ اﺳﺖ).(4
اﻳﻀﺎ اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻓﺮﻣﻮد آن ﻛﺲ ﻛﻪ اﺳﻼم را از روي رﻏﺒﺖ و ﻣﻴﻞ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از آﻧﻜﻪ اﺳﻼم
را از روي ﺗﺮس ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن ﻋﺮب از روي ﺗﺮس اﺳﻼم را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و اﻳﻤﺎﻧﺸﺎن ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻧﻴﺴﺖ.
اﻣﺎ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﻪ ﻣﻴﻞ و رﻏﺒﺖ ﺧﻮد اﺳﻼم را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ).(5
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻣﺸﻴﺮاﻟﺪوﻟﻪ ﭼﺎپ ﺟﻴﺒﻲ ،ﺟﻠﺪ ﺷﺸﻢ ،ﺻﻔﺤﺎت .1536- 1534
) (2ﻫﻤﺎن ،ﺻﻔﺤﺎت .1542 - 1537
) (3ﺷﻌﺮاء 198 /و .199
) (4ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺻﺎﻓﻲ ،ذﻳﻞ ﻫﻤﻴﻦ آﻳﻪ ،و ﺳﻔﻴﻨﻪ اﻟﺒﺤﺎر ،ﻣﺎده"ﻋﺠﻢ"ﻧﻘﻞ از ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻋﻠﻲ اﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻗﻤﻲ .اﻟﺒﺘﻪ
ﻛﻠﻤﻪ اﻋﺠﻢ ﻛﻪ در ﻗﺮآن آﻣﺪه اﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻄﻠﻖ ﻏﻴﺮ ﻋﺮب اﺳﺖ اﻋﻢ از اﻳﺮاﻧﻲ و ﻏﻴﺮ اﻳﺮاﻧﻲ ،وﻟﻲ ﻇﺎﻫﺮا
ﻣﻨﻈﻮر از ﻛﻠﻤﻪ ﻋﺠﻢ ﻛﻪ در ﺣﺪﻳﺚ آﻣﺪه اﺳﺖ ﺧﺼﻮص اﻳﺮاﻧﻴﺎن اﺳﺖ ،و ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺷﺎﻣﻞ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻫﻢ
ﻫﺴﺖ.
) (5ﺳﻔﻴﻨﻪ اﻟﺒﺤﺎر ،ﻣﺎده »ﻋﺠﻢ«.
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 262
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
