Page 380 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫و ﻃﺐ و ﻫﻨﺪﺳﻪ و ﻣﻨﻄﻖ و ﻫﻴﺌﺖ از ﻳﻮﻧﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬و از اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺗﺎرﻳﺦ و ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ و‬
‫ﺳﺘﺎرهﺷﻨﺎﺳﻲ و ادﺑﻴﺎت و ﭘﻨﺪ و اﻧﺪرز و ﺷﺮح ﺣﺎل ﺑﺰرﮔﺎن را اﻗﺘﺒﺎس ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬و از ﻫﻨﺪﻳﺎن ﻃﺐ)ﻫﻨﺪي(‬
‫ﺣﺴﺎب و ﻧﺠﻮم و ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ و داﺳﺘﺎن و ﮔﻴﺎﻫﺸﻨﺎﺳﻲ آﻣﻮﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﻛﻠﺪاﻧﻴﺎن و ﻧﺒﻄﻴﻬﺎ ﻛﺸﺎورزي و ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﻲ و‬
‫ﺳﺤﺮ و ﺳﺘﺎرهﺷﻨﺎﺳﻲ و ﻃﻠﺴﻢ ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺷﻴﻤﻲ و ﺗﺸﺮﻳﺢ از ﻣﺼﺮﻳﺎن ﺑﻪ آﻧﺎن رﺳﻴﺪ‪ .‬و در واﻗﻊ ﻋﺮﺑﻬﺎ‬
‫)ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ( ﻋﻠﻮم آﺷﻮرﻳﺎن و ﺑﺎﺑﻠﻴﺎن و ﻣﺼﺮﻳﺎن و اﻳﺮاﻧﻴﺎن و ﻫﻨﺪﻳﺎن و ﻳﻮﻧﺎﻧﻴﺎن را ﮔﺮﻓﺘﻪ و از ﺧﻮد ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ‬

‫ﺑﺮ آن اﻓﺰودﻧﺪ و از ﻣﺠﻤﻮع آن ﻋﻠﻮم و ﺻﻨﺎﻳﻊ و آداب‪ ،‬ﺗﻤﺪن اﺳﻼم را ﭘﺪﻳﺪ آوردﻧﺪ)‪.(1‬‬

‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺣﻮزﻩ ﻋﻠﻤﻲ‬

‫ﻋﻠﻮم و ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬و ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﺗﻤﺪن اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﺗﺪرﻳﺠﺎ رﺷﺪ ﻛﺮد و ﺑﺎﻟﻴﺪ و ﺑﺎرور ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪه ﻛﻪ اول ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﺳﻠﻮل ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲآﻳﺪ و ﺗﺪرﻳﺠﺎ در اﺛﺮ اﺳﺘﻌﺪاد و ﻣﺎﻳﻪ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ در آن‬
‫ﺳﻠﻮل ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ رﺷﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ رﺷﺪ ﺧﻮد ﻗﺴﻤﺖ ﻗﺴﻤﺖ و ﺷﺎﺧﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﺷﻜﻞ‬

‫ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺘﺸﻜﻞ درﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻮﺷﺶ و ﺟﻨﺒﺶ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ در ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻌﻴﻦ و از ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻌﻴﻦ و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺷﺨﺺ ﻣﻌﻴﻦ آﻏﺎز ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻛﻨﻮن ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ در ﭼﻪ ﻧﻘﻄﻪ و ﻣﻜﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر آﻏﺎز ﮔﺸﺖ؟ و ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ در ﻛﺠﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ‬

‫ﺷﺪ؟‬
‫ﺟﻮﺷﺶ و ﺟﻨﺒﺶ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ از ﻣﺪﻳﻨﻪ آﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ‬
‫ﻛﺮد و ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ در ﭘﻲ درس و ﺗﺤﺼﻴﻞ آن ﺑﻮدﻧﺪ ﻗﺮآن و ﭘﺲ از ﻗﺮآن اﺣﺎدﻳﺚ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ‬

‫ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﻲ در ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﻋﺮب ﺣﺠﺎز در ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺘﺎدي و ﺷﺎﮔﺮدي و‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻦ در ﺣﻠﻘﻪ درس و ﺣﻔﻆ و ﺿﺒﻂ آﻧﭽﻪ از اﺳﺘﺎد ﻣﻲﺷﻨﻮد آﺷﻨﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﺎ ﺣﺮص و وﻟﻊ ﻓﺮاواﻧﻲ‬

‫آﻳﺎت ﻗﺮآن را ﻛﻪ ﺗﺪرﻳﺠﺎ ﻧﺎزل ﻣﻲﮔﺸﺖ ﻓﺮا ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﻲﺳﭙﺮدﻧﺪ و آﻧﭽﻪ‬
‫ﭘﺎورﻗﻲ‪:‬‬

‫)‪ (1‬ﻫﻤﺎن ﻣﺪرك‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ ‪247 .- 246‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ‬ ‫‪379‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬