Page 383 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ از آن ﺷﺮوع ﺷﺪ ﭼﻪ ﺑﻮد؟‬
‫ﻧﻘﻄﻪ آﻏﺎز ﻗﺮآن اﺳﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻋﻠﻮم ﺧﻮﻳﺶ را از ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺟﺴﺘﺠﻮ در ﻣﻌﺎﻧﻲ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ آﻳﺎت ﻗﺮآن و‬
‫ﺳﭙﺲ ﺣﺪﻳﺚ آﻏﺎز ﻛﺮدﻧﺪ و ﻟﻬﺬا ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺷﻬﺮي ﻛﻪ ﺟﻨﺐ وﺟﻮش ﻋﻠﻤﻲ در آن ﭘﻴﺪا ﺷﺪ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﻮد و ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻋﻠﻤﻲ آﻧﺎن ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺮآن و‬
‫ﺳﻨﺖ‪ ،‬و ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﻌﻠﻢ ﺷﺨﺺ رﺳﻮل اﻛﺮم اﺳﺖ ﻋﻠﻢ ﻗﺮاﺋﺖ‪ ،‬ﺗﻔﺴﻴﺮ‪ ،‬ﻛﻼم‪ ،‬ﺣﺪﻳﺚ‪ ،‬رﺟﺎل‪ ،‬ﻟﻐﺖ‪ ،‬ﻧﺤﻮ‪،‬‬
‫ﺻﺮف‪ ،‬ﺑﻼﻏﺖ و ﺗﺎرﻳﺦ و ﺳﻴﺮه ﻛﻪ ﺟﺰء ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻋﻠﻮم اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻗﺮآن و ﺳﻨﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ‬

‫ادوارد ﺑﺮاون ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﭘﺮوﻓﺴﻮر دﺧﻮﻳﻪ‪ ،‬ﻋﺮﺑﻲدان ﺑﺰرگ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﻟﻪاي ﻛﻪ در ﻣﻮﺿﻮع ﻃﺒﺮي و ﻣﻮرﺧﻴﻦ ﻗﺪﻳﻢ ﻋﺮب ﺑﺮاي ﺟﻠﺪ ‪23‬‬
‫داﺋﺮه اﻟﻤﻌﺎرف ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﻜﺎ ﻧﻮﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮز ﻗﺎﺑﻞ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻧﺸﺎن داد ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﻋﻠﻮم ﻣﺨﺘﻠﻔﻪ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻗﺮآن ﺷﺮﻳﻒ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺮد؟ و ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﻋﻠﻮم در اﻃﺮاف ﻫﺴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي‬
‫ﺣﻜﻤﺖ اﻟﻬﻲ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻋﻠﻮم ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﻟﻐﺖ ﻃﺒﻌﺎ در درﺟﻪ اول ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ‬
‫ﺧﺎرﺟﻴﺎن ﺑﺮاي ﻗﺒﻮل اﺳﻼم ﻫﺠﻮم آوردﻧﺪ اﺣﺘﻴﺎج ﻓﻮري ﺑﻪ ﺻﺮف و ﻧﺤﻮ و ﻟﻐﺖ ﻋﺮب اﺣﺴﺎس ﺷﺪ‪ .‬زﻳﺮا‬
‫ﻛﻼماﷲ ﻣﺠﻴﺪ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ ﻧﺎزل ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺷﺮح ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻛﻠﻤﺎت ﻧﺎدر و ﻏﺮﻳﺐ ﻛﻪ در ﻗﺮآن آﻣﺪه ﺑﻮد‬
‫ﻻزم ﺷﺪ اﺷﻌﺎر ﻗﺪﻳﻢ)ﻋﺮب( را ﺑﻪ ﻗﺪراﻣﻜﺎن ﮔﺮد آورﻧﺪ‪ ...‬ﺑﺮاي درك ﻣﻌﺎﻧﻲ اﻳﻦ اﺷﻌﺎر ﺿﺮورت ﻋﻠﻢ اﻻﻧﺴﺎب‬
‫و اﻃﻼع از اﻳﺎم و اﺧﺒﺎر ﻋﺮب ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻣﺤﺴﻮس ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در ﺗﻜﻤﻴﻞ اﺣﻜﺎم ﻛﻪ ﻗﺮآن ﺑﺮاي اﻣﻮر زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﻧﺎزل‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﻻزم ﺷﺪ از اﺻﺤﺎب و ﺗﺎﺑﻌﻴﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ اﻗﻮال و اﻓﻌﺎل ﻧﺒﻲ در اوﺿﺎع و اﺣﻮال ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺆاﻻﺗﻲ‬
‫ﺑﺸﻮد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﻠﻢ اﻟﺤﺪﻳﺚ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ اﻋﺘﺒﺎر اﺣﺎدﻳﺚﻻزم ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﺘﻦ و اﺳﻨﺎد ﺣﺪﻳﺚ‬
‫وﻗﻮف ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد‪ ...‬ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺳﻨﺎد‪ ،‬ﻋﻠﻢ ﺑﻪ ﺗﻮارﻳﺦ و ﺳﻴﺮ و اوﺻﺎف و اﺣﻮال اﻳﻦ اﺷﺨﺎص‬
‫ﺿﺮورت داﺷﺖ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎز ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ دﻳﮕﺮي ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺮح زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﻣﺸﺎﻫﻴﺮ رﺟﺎل و ﺗﻘﺎوﻳﻢ و‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ وﻗﺎﻳﻊ و ﻋﻠﻢ ازﻣﻨﻪ و اﻋﺼﺎر ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﺮب ﻫﻢ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺗﻮارﻳﺦ ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﺎن ﻋﺮب ﻋﻠﻲ‬

‫اﻟﺨﺼﻮص اﻳﺮاﻧﻴﺎن و ﻳﻮﻧﺎﻧﻴﺎن و ﺣﻤﻴﺮﻳﺎن وﺣﺒﺸﻴﺎن و ﻏﻴﺮه ﺗﺎ ﺣﺪي‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ‪‬ﻬﺮ‬ ‫‪382‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬