Page 387 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫آﻧﭽﻪ ﺟﺮﺟﻲ زﻳﺪان ﺑﻪ ﺧﻠﻔﺎي راﺷﺪﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻲدﻫﺪ دروغ ﻣﺤﺾ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺷﻬﺮي ﺷﺪن ﻣﻄﺮح‬
‫ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﻨﻊ از ﺗﺪوﻳﻦ و ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻛﻪ ﺟﺮﺟﻲ زﻳﺪان ﻓﺮع ﺑﺮ آن داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﺄﻟﻪاي ﻛﻪ ﺑﻮده‬

‫اﺳﺖ و ﺟﺮﺟﻲ زﻳﺪان و دﻳﮕﺮان ﺑﻪ آن ﺷﺎخ و ﺑﺮگ دادهاﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﺻﺤﺎﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ از ﺧﺮوج از‬
‫ﻣﺪﻳﻨﻪ و ﺗﻮﻃﻦ در ﻧﻘﻄﻪ دﻳﮕﺮ اﺳﺖ و دﻳﮕﺮ ﻣﻨﻊ از ﻛﺘﺎﺑﺖ اﺣﺎدﻳﺚ ﻧﺒﻮي اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻫﺮ دو ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺧﻠﻴﻔﻪ دوم ﻧﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺧﻠﻔﺎي ﺑﺎﺻﻄﻼح راﺷﺪﻳﻦ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﻲداﻧﻴﻢ در ﻗﺪﻳﻤﺘﺮﻳﻦ ﻛﺘﺐ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼﻣﻲ‬
‫اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم و ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ از ﺻﺤﺎﺑﻪ از ﻳﻚ ﻃﺮف و ﻋﻤﺮ و ﺑﻌﻀﻲ ﺻﺤﺎﺑﻪ دﻳﮕﺮ از ﻃﺮف‬
‫دﻳﮕﺮدرﻣﺴﺄﻟﻪ ﻛﺘﺎﺑﺖ ﺣﺪﻳﺚ ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﺎ ﺑﻌﺪا درﺑﺎره اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺳﺨﻦ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﺧﻮد ﻣﺴﺄﻟﻪ‬
‫ﺧﺮوج از ﻣﺪﻳﻨﻪ وﺗﻮﻃﻦ درﻧﻘﻄﻪ دﻳﮕﺮﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﻲداﻧﻴﻢ وﺳﻴﻠﻪ ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﻛﻮﻓﻪ را دار اﻟﺨﻼﻓﻪ ﻗﺮار‬

‫داد و ﺑﺮﺧﻲ ﺻﺤﺎﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻘﺾ ﺷﺪ‪ .‬ﻋﻠﻴﻬﺬا ﺳﺨﻦ ﺟﺮﺟﻲ زﻳﺪان"اﺻﻼ" و" ﻓﺮﻋﺎ " ﺑﻲاﺳﺎس اﺳﺖ‪.‬‬
‫ادوارد ﺑﺮاون ﻧﻴﺰ ﻣﺪﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻗﺮن اول ﻫﺠﺮي ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻮر ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻓﻮقاﻟﻌﺎده زﻳﺎد ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﺳﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪ و ﻧﺴﻞ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﺷﻔﺎﻫﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﮔﺸﺖ و ﻗﺮآن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ‬

‫ﺗﻨﻬﺎ اﺛﺮي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺜﺮ ﻋﺮﺑﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﻛﺴﺐ ﻋﻠﻢ)در ﻗﺮن اول ﻫﺠﺮي( ﻓﻘﻂ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻲﺷﺪ و ﺳﻔﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻃﻠﺐ ﻋﻠﻢ‬
‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و در وﻫﻠﻪ اول ﻧﺨﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺘﻀﺎي اوﺿﺎع و اﺣﻮال ﻫﺮ ﺳﻔﺮ ﺟﻬﺎت ﻣﻮﺟﺒﻪاي داﺷﺖ ﻟﻜﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺗﺪرﻳﺞ ﺳﻔﺮ رﺳﻢ ﺷﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻮع ﺟﻨﻮن ﻣﺒﺪل ﮔﺮدﻳﺪ و اﺣﺎدﻳﺜﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﺣﺪﻳﺚ ذﻳﻞ‬
‫ﻣﺆﻳﺪ ﺳﻔﺮﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ ﺷﺪ‪ :‬ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻓﺮﻣﻮد ﻫﺮ ﻛﻪ راﻫﻲ را در ﻃﻠﺐ ﻋﻠﻢ ﻃﻲ ﻛﻨﺪ ﺧﺪا او را ﺑﻪ راﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲﮔﺮدد ﻣﻲﺑﺮد‪ ...‬ﻣﻜﺤﻮل اﺻﻼ ﺑﻨﺪهاي ﺑﻮد در ﻣﺼﺮ ﻛﻪ ﭼﻮن آزاد ﮔﺸﺖ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪ از آن‬

‫ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺧﺎرج ﺷﻮد ﻣﮕﺮ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺟﻤﻴﻊ ﻋﻠﻮم ﻣﺘﺪاول در ﻣﺼﺮ را ﻛﺴﺐ ﻧﻤﻮد و ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر‬
‫ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻳﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﺣﺠﺎز و ﻋﺮاق و ﺷﺎم رﻓﺖ ﺗﺎ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻌﺘﺒﺮي درﺑﺎره ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻏﻨﺎﺋﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد)‪...(1‬‬
‫ﭘﺎورﻗﻲ‪:‬‬

‫)‪ (1‬ﺗﺎرﻳﺦ ادﺑﻴﺎت‪ ،‬ﺟﻠﺪ اول‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ ‪.397 - 396‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ‬ ‫‪386‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬