Page 381 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫را ﻛﻪ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ از اﻓﺮادي ﻛﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا آﻧﻬﺎ را ﻣﺎﻣﻮر ﻛﺘﺎﺑﺖ آﻳﺎت ﻗﺮآن ﻛﺮده ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻛﺘﺎب وﺣﻲ‬
‫ﻣﻌﺮوف ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻼوه ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي ﻣﻜﺮررﺳﻮل ﺧﺪا ﺳﺨﻨﺎن آﻧﺤﻀﺮت راﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻨﺖ‬
‫رﺳﻮل ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻓﺮا ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ در ﻣﺴﺠﺪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ رﺳﻤﺎ ﺣﻠﻘﻪﻫﺎي درس ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﺪ و در‬
‫آن ﺣﻠﻘﻪ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ و ﮔﻔﺘﮕﻮ درﺑﺎره ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺳﻼﻣﻲ و ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﻌﻠﻢ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬روزي رﺳﻮل ﺧﺪا وارد‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺪ و دﻳﺪ دو ﺣﻠﻘﻪ در ﻣﺴﺠﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬در ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ اﻓﺮاد ﺑﻪ ذﻛﺮ و ﻋﺒﺎدت ﻣﺸﻐﻮﻟﻨﺪ‬
‫و در ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﻌﻠﻢ‪ .‬ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﻫﺮ دو را از ﻧﻈﺮ ﮔﺬراﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮد"ﻛﻼﻫﻤﺎ ﻋﻠﻲ ﺧﻴﺮ و ﻟﻜﻦ‬
‫ﺑﺎﻟﺘﻌﻠﻴﻢ ارﺳﻠﺖ "ﻳﻌﻨﻲ ﻫﺮ دو ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﺎر ﻧﻴﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪهام‪ .‬رﺳﻮل ﺧﺪا‬

‫آﻧﮕﺎه رﻓﺖ و در ﺣﻠﻘﻪاي ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺑﻮد ﻧﺸﺴﺖ)‪.(1‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﻳﻨﻪ‪ ،‬ﻋﺮاق ﻣﺤﻴﻂ ﺟﻨﺐ و ﺟﻮش ﻋﻠﻤﻲ ﮔﺸﺖ‪ .‬در ﻋﺮاق اﺑﺘﺪا دو ﺷﻬﺮ ﺑﺼﺮه و ﻛﻮﻓﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﻋﻠﻢ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﭘﺲ از ﺑﻨﺎي ﺑﻐﺪاد‪ ،‬آن ﺷﻬﺮ ﻣﺮﻛﺰ ﻋﻠﻤﻲ ﺷﺪ و در آن ﺷﻬﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﻠﻮم ﻣﻠﺘﻬﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن‬
‫اﺳﻼم ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺸﺖ ﺑﻌﺪﻫﺎ ري و ﺧﺮاﺳﺎن و ﻣﺎوراءاﻟﻨﻬﺮ و ﻣﺼﺮ و ﺷﺎم و اﻧﺪﻟﺲ و ﻏﻴﺮه ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﻳﻚ ﻣﻬﺪ ﻋﻠﻤﻲ درآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺮﺟﻲ زﻳﺪان ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﻫﻤﺖ و ﺗﺸﻮﻳﻖ اﻣﺮا و ﺣﻜﺎم ﻣﺴﻠﻤﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ‬

‫ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺆﺛﺮ ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫داﻧﺶ ﭘﺮوري و ﻋﻠﻢ دوﺳﺘﻲ ﺑﺰرﮔﺎن اﺳﻼم ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ روز ﺑﻪ روز ﻣﺆﻟﻒ و ﻛﺘﺎب در ﻗﻠﻤﺮو اﺳﻼم ﻓﺰوﻧﻲ‬
‫ﻳﺎﺑﺪ و داﺋﺮه ﺗﺤﻘﻴﻖ وﺳﻌﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎه و وزﻳﺮ و اﻣﻴﺮ و دارا و ﻧﺎدار و ﻋﺮب و اﻳﺮاﻧﻲ و روﻣﻲ و ﻫﻨﺪي‬
‫و ﺗﺮك و ﻳﻬﻮد و ﻣﺼﺮي و ﻣﺴﻴﺤﻲ و دﻳﻠﻤﻲ و ﺳﺮﻳﺎﻧﻲ‪ ،‬در ﺷﺎم و ﻣﺼﺮ و ﻋﺮاق و ﻓﺎرس و ﺧﺮاﺳﺎن و‬
‫ﻣﺎوراءاﻟﻨﻬﺮ و ﺳﻨﺪ و اﻓﺮﻳﻘﺎ و اﻧﺪﻟﺲ و ﻏﻴﺮه در ﺗﻤﺎم ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ﺑﻪ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺪﻧﺪ و ﺧﻼﺻﻪ آﻧﻜﻪ ﻫﺮ‬
‫ﺟﺎ اﺳﻼم ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﻋﻠﻢ و ادب ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﻲﻧﻤﻮد در اﻳﻦ ﺗﺄﻟﻴﻔﺎت ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎ ﺧﻼﺻﻪاي از‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﻨﻲﻧﻮع اﻧﺴﺎن از روزﮔﺎر ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺗﺎ آن زﻣﺎن دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪ و ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻬﻤﻲ از ﻋﻠﻮم ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬اﻟﻬﻲ‪،‬‬
‫ﻧﻘﻠﻲ‪ ،‬رﻳﺎﺿﻲ‪ ،‬ادﺑﻲ و ﻋﻘﻠﻲ در ﻛﺘﺐ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻋﻠﻤﺎي اﺳﻼم‪ ،‬ﻋﻠﻮم ﻣﺰﺑﻮر داراي‬

‫ﺷﻌﺐ‬
‫ﭘﺎورﻗﻲ‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﻣﻨﻴﺔ اﻟﻤﺮﻳﺪ ﺷﻬﻴﺪ ﺛﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ‪5 .‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ‪‬ﻬﺮ‬ ‫‪380‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬