Page 405 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 405
وﻗﺖ و ﻣﺮﺟﻊ اﺳﺘﻔﺎﺿﻪ ﻣﺸﺎﻳﺦ ﻋﺼﺮ ﺧﻮد ﺑﻮده اﺳﺖ.
ﻗﺮﻃﺒﻲ اﻫﻞ ﻗﺮﻃﺒﻪ اﻧﺪﻟﺲ)اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ( اﺳﺖ .در ﺳﺎل 567درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
- 11ارﺷﺎد اﻟﻌﻘﻞ اﻟﺴﻠﻴﻢ اﻟﻲ ﻣﺰاﻳﺎ اﻟﻘﺮآن اﻟﻜﺮﻳﻢ ،ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ اﺑﻮاﻟﺴﻌﻮد .اﺑﻮاﻟﺴﻌﻮد ﻣﺆﻟﻒ اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ
از اﻛﺎﺑﺮ ﻋﻠﻤﺎي ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ در ﻗﺮن دﻫﻢ اﺳﺖ .ﺳﻠﻄﺎن ﺑﺎﻳﺰﻳﺪ دوم از او ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺗﺄﻟﻴﻒ اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻗﺪرداﻧﻲ و
ﺗﺠﻠﻴﻞ ﻓﺮاوان ﻛﺮد .ﭘﺲ از اﺷﺘﻐﺎل ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﻗﻀﺎ و ﺟﻠﻮس ﺑﻪ ﻣﺴﻨﺪ ﻗﺎﺿﻲ اﻟﻘﻀﺎﺗﻲ در ﺳﺎل 952ﻣﻔﺘﻲ و
ﺷﻴﺦاﻻﺳﻼم ﺑﻼد ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺷﺪ .ﺗﻔﺴﻴﺮاﺑﻮاﻟﺴﻌﻮد ﻣﻜﺮر در ﻗﺎﻫﺮه ﭼﺎپ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻣﻦ اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ را ﻧﺪﻳﺪهام
وﻟﻲ ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ و اﺳﺎﺗﻴﺪ درﺟﻪ اول ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻋﺼﺮ ﻣﺎ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ ارزش ﻓﺮاواﻧﻲ ﻗﺎﺋﻠﻨﺪ .اﺑﻮاﻟﺴﻌﻮد
در ﺳﺎل 982در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
- 12روحاﻟﺒﻴﺎن .اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻲ و ﻋﺮﺑﻲ ﻣﺨﻠﻮط اﺳﺖ .اﺷﻌﺎر ﻓﺎرﺳﻲ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ زﻳﺎدي در آن ﮔﻨﺠﺎﻧﻴﺪه
ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻣﺆﻟﻒ اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺷﻴﺦ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺣﻘﻲ از ﻋﻠﻤﺎي ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ .در اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل ﺑﻪ وﻋﻆ و ارﺷﺎد
ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﺮوﺳﻪ از ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺗﺮﻛﻴﻪ رﻓﺖ .اﻳﻦ ﻣﺮد ﺻﻮﻓﻲ ﻣﻨﺶ اﺳﺖ ،ﺗﻔﺴﻴﺮش ﻧﻴﺰ ذوﻗﻲ
و ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ اﺳﺖ .ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺻﻮﻓﻲ ﻣﺎﺑﺎﻧﻪ ﻣﻮرد آزار ﻣﻌﺎﺻﺮﻳﻨﺶ واﻗﻊ ﺷﺪ .ﺷﻴﺦ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺣﻘﻲ در
ﺳﺎل 1127درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
- 13روح اﻟﻤﻌﺎﻧﻲ .اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺗﺎﻟﻴﻒ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﻮد ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻐﺪادي ﺣﺴﻨﻲ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ آﻟﻮﺳﻲ
اﺳﺖ .آﻟﻮﺳﻲ ﺷﺎﻓﻌﻲ ﻣﺬﻫﺐ ﺑﻮده اﻣﺎ در ﺑﺴﻴﺎري ﻣﺴﺎﺋﻞ از ﻓﻘﻪ ﺣﻨﻔﻲ ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﺮده اﺳﺖ آﻟﻮﺳﻲ ﻗﺼﻴﺪه
ﻋﻴﻨﻴﻪ ﻣﻌﺮوف ﻋﺒﺪاﻟﺒﺎﻗﻲ ﻣﻮﺻﻠﻲ ﻋﻤﺮي در ﻣﺪح اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را ﺷﺮح ﻛﺮده اﺳﺖ .اﻳﻦ
ﻗﺼﻴﺪه ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺪ ﻛﺎﻇﻢ رﺷﺘﻲ ﻣﻌﺮوف ﻧﻴﺰ آﻧﺮا ﺷﺮح ﻛﺮده و ﻛﺘﺎﺑﺶ ﺑﻪ ﺷﺮح اﻟﻘﺼﻴﺪه ﻣﻌﺮوف
اﺳﺖ .آﻟﻮﺳﻲ اﻫﻞ ﻋﺮاق اﺳﺖ .ﮔﻮﻳﻨﺪ :ﻃﺎﺋﻔﻪاي ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﻋﺮاق ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺎم ﻛﻪ ﻣﺸﻬﻮرﻧﺪ و آﻟﻮس ﻧﺎم
ﻧﻘﻄﻪاي اﺳﺖ در ﺳﺎﺣﻞ ﻓﺮات) (1آﻟﻮﺳﻲ در ﺳﺎل 1270درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
- 14ﻓﺘﺢاﻟﻘﺪﻳﺮ ،اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ ﺷﻮﻛﺎﻧﻲ ﻳﻤﻨﻲ اﺳﺖ .ﺷﻮﻛﺎﻧﻲ در
ﺷﻬﺮ ﺻﻨﻌﺎي ﻳﻤﻦ ﺑﺰرگ ﺷﺪ و در ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﺗﺪرﻳﺲ واﻓﺘﺎ رﺳﻴﺪ ﺷﻮﻛﺎﻧﻲ ﻛﺘﺎﺑﻲ دارد ﺑﻪ ﻧﺎم"ﻧﻴﻞ
اﻻوﻃﺎر ﻣﻦ اﺳﺮار ﻣﻨﺘﻘﻲ اﻻﺧﺒﺎر"ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻬﺮت ﺷﻮﻛﺎﻧﻲ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب اﺳﺖ .ﺷﻮﻛﺎﻧﻲ در ﺳﺎل
1250در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1رﻳﺤﺎﻧﺔاﻻدب ،ﭼﺎپ ﺳﻮم ،ﺟﻠﺪ اول ،ﺻﻔﺤﻪ59 .
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬﺮ 404
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
