Page 402 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﺳﺎﻛﻦ ﺳﻮاﺣﻞ ﺧﻠﻴﺞﻓﺎرس ﻛﻪ در اﻳﺮان ﻣﻲزﻳﺴﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻔﺎﺳﻴﺮ اهﻞ ﺗﺴﻨﻦ‬

‫‪ - 1‬ﺟﺎﻣﻊاﻟﺒﻴﺎن ﻓﻲﺗﻔﺴﻴﺮ اﻟﻘﺮآن‪ ،‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻃﺒﺮي‪ .‬ﻣﺆﻟﻒ اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ‪ ،‬ﻃﺒﺮي ﻣﻮرخ و ﻣﺤﺪث و‬
‫ﻓﻘﻴﻪ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﺮي از ﻋﻠﻤﺎي ﻃﺮاز اول اﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود‪ .‬در ﺑﺴﻴﺎري از ﻋﻠﻮم زﻣﺎن ﺧﻮد‬
‫اﻣﺎم و ﭘﻴﺸﻮا ﺷﻤﺮده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻃﺒﺮي در اﺑﺘﺪا از ﻧﻈﺮ روش ﻓﻘﻬﻲ ﺗﺎﺑﻊ ﺷﺎﻓﻌﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺧﻮد ﻣﻜﺘﺐ‬
‫ﻓﻘﻬﻲ ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮد و از ﻫﻴﭽﻴﻚ از ﭘﻴﺸﻮاﻳﺎن ﻓﻘﻪ اﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ ﭘﻴﺮوي ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻣﺬﻫﺐ ﻓﻘﻬﻲ ﻃﺒﺮي ﺗﺎ‬
‫ﻣﺪﺗﻲ ﭘﻴﺮو داﺷﺖ و ﺗﺪرﻳﺠﺎ از ﺑﻴﻦ رﻓﺖ‪ .‬اﺑﻦاﻟﻨﺪﻳﻢ در اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ‪ ،‬ﻋﺪهاي از ﻓﻘﻬﺎء را ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮد ﻛﻪ ﭘﻴﺮو‬

‫ﻣﺬﻫﺐ ﻓﻘﻬﻲ ﻃﺒﺮي ﺑﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﺮي اﻫﻞ آﻣﻞ ﻣﺎزﻧﺪران اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 224‬ﻫﺠﺮي در آﻣﻞ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ و در ﺳﺎل ‪ 310‬در ﺑﻐﺪاد‬
‫درﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻃﺒﺮي در ﻗﺎﻫﺮه ﭼﺎپ ﺷﺪه اﺳﺖ و در زﻣﺎن ﻧﻮح ﺑﻦ ﻣﻨﺼﻮر ﺳﺎﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ اﻣﺮ او ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ‬
‫وزﻳﺮ ﻋﺮب ﻧﮋادش ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ وزﻳﺮ ﺑﻠﻌﻤﻲ ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻃﺒﺮي اﺧﻴﺮا در ﺗﻬﺮان‬

‫ﭼﺎپ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 2‬ﻛﺸﺎف‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ و ﻣﺘﻘﻦﺗﺮﻳﻦ ﺗﻔﺎﺳﻴﺮ اﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ اﺳﺖ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﻧﻜﺎت ادﺑﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻟﺨﺼﻮص‬
‫ﻧﻜﺎت ﺑﻼﻏﺘﻲ‪ ،‬در ﻣﻴﺎن ﻫﻤﻪ ﺗﻔﺎﺳﻴﺮ ﻣﻤﺘﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺆﻟﻒ اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﻣﺤﻤﻮدﺑﻦ ﻋﻤﺮ زﻣﺨﺸﺮي‬

‫ﺧﻮارزﻣﻲ ﻣﻠﻘﺐ ﺑﻪ ﺟﺎراﷲ اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺨﺸﺮي از اﻛﺎﺑﺮ ﻋﻠﻤﺎي اﺳﻼم ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود‪ .‬ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي زﻳﺎد در ادب‪،‬‬
‫ﺣﺪﻳﺚ و ﻣﻮﻋﻈﻪ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﺮد از ﺑﻼد ﺷﻤﺎﻟﻲ اﻳﺮان و ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎي ﺳﺮدﺳﻴﺮ ﺑﻮد‬
‫ﺳﺎﻟﻬﺎ در ﻣﻜﻪ ﻣﻌﻈﻤﻪ ﻣﺠﺎور ﺷﺪ و ﮔﺮﻣﺎي ﻃﺎﻗﺖ ﻓﺮﺳﺎي ﻫﻮاي آﻧﺠﺎ را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﺮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد‬
‫ﻣﺠﺎورت ﺑﻴﺖاﷲ آﺛﺎر ﻣﻌﻨﻮي ﻓﺮاواﻧﻲ دارد‪ .‬ﭼﻮن ﺳﺎﻟﻬﺎ ﻣﺠﺎور ﺑﻴﺖاﷲ ﺑﻮد ﺑﻪ"ﺟﺎراﷲ"ﻣﻌﺮوف ﮔﺸﺖ و‬

‫ﻇﺎﻫﺮا در ﻫﻤﺎن وﻗﺖ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﺸﺎف را ﻧﻮﺷﺖ‪.‬‬
‫زﻣﺨﺸﺮي در ﺟﻠﺪ ﺳﻮم ﻛﺸﺎف‪ ،‬ذﻳﻞ ﺗﻔﺴﻴﺮ آﻳﻪ ‪ 56‬از ﺳﻮره ﻋﻨﻜﺒﻮت ﻛﻪ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪" :‬ﻳﺎ ﻋﺒﺎدي اﻟﺬﻳﻦ‬
‫آﻣﻨﻮا ان ارﺿﻲ واﺳﻌﺔ ﻓﺎﻳﺎي ﻓﺎﻋﺒﺪون « اي ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻣﺆﻣﻦ ﻣﻦ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﻣﻦ ﻓﺮاخ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮا‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎ را از ﻧﻈﺮ ﺣﻔﻆ دﻳﻦ و‬

‫ﻋﺒﺎدت ﭘﺮوردﮔﺎر‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ‬ ‫‪401‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬