Page 398 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﺷﻴﻌﻲ را ﺷﻴﻌﻴﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ - 1‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻗﻤﻲ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ از ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ ﺗﻔﺎﺳﻴﺮ ﺷﻴﻌﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻛﻨﻮن ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ و‬
‫ﭼﺎپ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺪر ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ از ﻛﻮﻓﻪ ﺑﻪ ﻗﻢ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻳﻚ‬
‫اﻳﺮاﻧﻲ ﻋﺮب ﻧﮋاد ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وي از ﻣﺸﺎﻳﺦ ﺷﻴﺦ ﻛﻠﻴﻨﻲ اﺳﺖ و ﺗﺎ ﺳﺎل ﺳﻴﺼﺪ و ﻫﻔﺖ در ﻗﻴﺪ ﺣﻴﺎت ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 2‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻋﻴﺎﺷﻲ ﻣﺆﻟﻒ اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد ﺳﻤﺮﻗﻨﺪي اﺳﺖ‪ .‬اول ﻣﺬﻫﺐ اﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ داﺷﺖ و‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺗﺸﻴﻊ ﮔﺮاﻳﻴﺪ‪ .‬ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺷﻴﺦ ﻛﻠﻴﻨﻲ اﺳﺖ‪ .‬از ﭘﺪرش ﺳﻴﺼﺪ ﻫﺰار دﻳﻨﺎر ﺑﻪ او ارث رﺳﻴﺪ ﻫﻤﻪ را ﺻﺮف‬
‫ﻧﺴﺦ و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ و اﺳﺘﻨﺴﺎخ و ﺟﻤﻊ ﻛﺘﺎب ﻛﺮد ﺧﺎﻧﻪا ش ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻳﻚ ﻣﺪرﺳﻪ درآﻣﺪه ﺑﻮد‪ :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻪ ﻳﻚ‬
‫ﻛﺎر ﻋﻠﻤﻲ ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻛﺎر ﺧﻮد را اﻧﺠﺎم ﻣﻲداد و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﻤﻪ را ﻋﻴﺎﺷﻲ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻋﻴﺎﺷﻲ‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﻔﺴﻴﺮ و ﺣﺪﻳﺚ و ﻓﻘﻪ‪ ،‬در ﻃﺐ و ﻧﺠﻮم دﺳﺘﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ دراﻟﻔﻬﺮﺳﺖ از او ﻳﺎد ﻛﺮده‬

‫و ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ از او ﻧﺎم ﺑﺮده و ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻛﺘﺐ ﻋﻴﺎﺷﻲ در ﺧﺮاﺳﺎن رواج زﻳﺎدي دارد‪ .‬ﻋﻴﺎﺷﻲ‬
‫اﻳﺮاﻧﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻇﺎﻫﺮا ﻋﺮب ﻧﮋاد اﺳﺖ اﺑﻦاﻟﻨﺪﻳﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺗﻤﻴﻤﻲاﻻﺻﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻴﺎﺷﻲ از‬

‫ﻋﻠﻤﺎي ﻗﺮن ﺳﻮم ﻫﺠﺮي ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ - 3‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ‪ .‬ﻣﺆﻟﻒ اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ‪ ،‬اﺑﻮﻋﺒﺪاﷲ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ اﺳﺖ‪ .‬اﺣﻴﺎﻧﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم اﺑﻦ اﺑﻲ زﻳﻨﺐ ﺧﻮاﻧﺪه‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺷﺎﮔﺮد ﺷﻴﺦ ﻛﻠﻴﻨﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺻﺎﺣﺐ ﺗﺄﺳﻴﺲ اﻟﺸﻴﻌﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻧﺴﺨﻪاي ازﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ در‬
‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﻳﺸﺎن ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻫﻞ ﻋﺮاق)ﺣﺪود واﺳﻂ( اﺳﺖ ﻳﺎ اﻫﻞ ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ از‬

‫ﻋﻠﻤﺎي ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ دﺧﺘﺮ زادهاي دارد ﺑﻪ ﻧﺎم اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ اﺑﻦ اﻟﻤﺮزﺑﺎن و وزﻳﺮ ﻣﻐﺮﺑﻲ)‪ .(1‬اﻳﻦ ﻣﺮد ﺑﻪ‬
‫ﻳﺰدﺟﺮد ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬و ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ وزارت رﺳﻴﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ"وزﻳﺮ ﻣﻐﺮﺑﻲ"ﻣﻌﺮوف‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﺑﻦ اﻟﻤﺮزﺑﺎن در ﭼﻬﺎرده ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ را ﺣﻔﻆ ﻛﺮد‪ .‬در ﻧﺤﻮ و ﻟﻐﺖ و ﺣﺴﺎب و ﺟﺒﺮ و ﻫﻨﺪﺳﻪ‬

‫و ﻣﻨﻄﻖ و ﺑﺮﺧﻲ ﻓﻨﻮن دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻫﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ادﻳﺐ و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهاي ﺗﻮاﻧﺎ ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﺑﻦ اﻟﻤﺮزﺑﺎن ﻛﺘﺎﺑﻲ دارد ﺑﻪ ﻧﺎم"ﺧﺼﺎﺋﺺ اﻟﻘﺮآن"در ﺳﺎل ‪ 418‬و ﻳﺎ ‪ 428‬درﮔﺬﺷﺘﻪ‬

‫ﭘﺎورﻗﻲ‪:‬‬
‫)‪ (1‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻴﺲ اﻟﺸﻴﻌﺔ ﺻﻔﺤﻪ ‪ 336‬و رﻳﺤﺎﻧﺔ اﻻدب‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،8‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 201‬و ‪202‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ‪‬ﻬﺮ‬ ‫‪397‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬